Zawsze napędzało mnie działanie
Rozmowa z Ryszardem Kalkowskim, wójtem gminy Szemud

W ubiegłym roku oddano do użytku Centrum Samorządowe, w którym mieszczą się m.in. urząd, biblioteka, sala koncertowa. Jak się sprawdza nowy obiekt?
Rok nam bardzo szybko minął. Jest to centrum naszych mieszkańców oraz przedsiębiorców, w którym czujemy, że bije serce samorządu. Trzeba też wspomnieć, że jest jeszcze więcej elementów, które składają się na cały kompleks. Mamy w budynku głównym także Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Szemudzkie Centrum Wspierania Przedsiębiorczości, przestrzeń dla poczty, gastronomię, plac zabaw, sale konferencyjne. Jest tutaj też centrum wspierania rodzin wraz z nieodpłatną pomocą prawną oraz psychologiem. Integralną częścią Centrum Samorządowego w Szemudzie jest także Budynek Służb Mundurowych. W pierwszej kolejności wprowadziła się tutaj Ochotnicza Straż Pożarna w Szemudzie, następnie uruchomiliśmy Ratownictwo Medyczne, gdzie 24 h/dobę stacjonuje karetka pogotowia wraz z ratownikami medycznymi. Nowa przestrzeń zrodziła kolejne marzenie, które udało się zrealizować razem z wojewodą i marszałkiem. Ratownicy wyjeżdżają teraz do osób potrzebujących nowym pojazdem z najnowocześniejszym sprzętem do ratowania życia. Szybkość reagowania na zdarzenia wszystkich służb wzrosła, a nasi aniołowie stróżowie mają odpowiednie i bardzo komfortowe warunki do funkcjonowania. Jest to ich drugi dom, gdzie także mają możliwości szkoleniowe i integracyjne. Niedawno otworzyliśmy także Gminne Centrum Zarządzania Kryzysowego. Jest to kolejny projekt podnoszący bezpieczeństwo w gminie oraz regionie. Ta jednostka jest niezwykle ważna, aby błyskawicznie reagować w różnych sytuacjach kryzysowych i łączyć działanie służb w jednym miejscu. Dodatkowo wyposażyliśmy Gminne Centrum Zarządzania Kryzysowego w możliwość monitoringu i ten projekt będziemy rozwijać, aby zabezpieczyć miejscowości i infrastrukturę krytyczną. Wszystkie te elementy łączy Centrum Samorządowe w Szemudzie na powierzchni 6,5 tys. m2. Mieszkańcy doceniają wielofunkcyjność i otwartość całego kompleksu. Mogę nawet stwierdzić, że czują dumę z tego miejsca. Mieliśmy ten zamysł, żeby każdy znalazł tutaj miejsce dla siebie. Każdy załatwia swoje sprawy tutaj szybko i komfortowo, usprawniliśmy dostępność usług świadczonych przez gminę. To jedyna taka inwestycja w Polsce. Oprócz spraw urzędniczych, gwarantowania bezpieczeństwa i pomocy, zapewniliśmy jeszcze pełniejszą ofertę kulturową oraz rozrywkową. Organizujemy konferencje, a dodatkowo inne instytucje czy organizacje chcą u nas przeprowadzać swoje wydarzenia. Kompleks ma ponad 200 miejsc parkingowych i jest dostępny dla osób ze szczególnymi potrzebami. Ten odbiór mieszkańców i zainteresowanie innych bardzo cieszy, bo utwierdza nas to, że inwestycja była trafiona i służy wszystkim oraz zapewnia rozwój. 

Jakie wydarzenia udało się już tam zorganizować, a jakie są w planach?
Jak zaznaczyłem, był to intensywny rok dla Gminy Szemud i dla naszego Centrum Samorządowego. Świętowaliśmy też 50-lecie, złoty jubileusz naszej gminy. Był to wyjątkowy czas. Historyczną chwilą była pierwsza Gala Diamentów Przedsiębiorczości i Aktywności. Powołaliśmy do życia nagrodę, która ma na celu docenienie wyjątkowych ludzi z tego regionu. Muszę zaznaczyć, że jestem dumny z naszych aktywnych społecznie mieszkańców, którzy stanowią wzór i są niczym iskra inicjująca pozytywne działania, niosą pomoc innym, robią dużo dobrego zarówno dla dzieci i młodzieży, jak i osób starszych. Dzięki nim nasze społeczeństwo jest silniejsze. Tak samo na naszym terenie mamy wielu wspaniałych przedsiębiorców i firm. Dlatego też te diamenty należą się im, bo również oni aktywnie włączają się w działania na rzecz naszej lokalnej społeczności. Zaznaczamy, że to nie tylko podatki, które wpływają do naszego budżetu od nich, ale to również wielkie wsparcie różnych inicjatyw (charytatywnych, pomocowych) czy też po prostu tworzenie miejsc pracy dla naszych mieszkańców. Mamy dobrych pracodawców, bo pracownicy związują się z nimi na wiele lat. Dostrzegamy to również jako samorząd i chcemy to nagradzać. Diamenty mają także stymulować rozwój. Gmina Szemud szybko się rozwija i taka nagroda również pomaga nam dostrzec oraz docenić różne inicjatywy i sukcesy – małe oraz większe. Gramy zespołowo i myślę, że ten zespół jest w stanie osiągnąć jeszcze więcej. Niedawno utworzyliśmy razem z Biblioteką Publiczną Gminy Szemud Uniwersytet Trzeciego Wieku. Nasi seniorzy mają tutaj cyklicznie wykłady, szkolenia czy też warsztaty, w których uczestniczy ponad 150 słuchaczy. Sala widowiskowa to także nasze gminne kino – odbywają się tu seanse dla seniorów, ale także całych rodzin. Bogatą ofertę edukacyjną kierujemy też w kierunku uczniów. Mogą przekonać się, jak funkcjonuje gmina i wszystkie nasze jednostki. Mają zajęcia z strażakami i ratownikami medycznymi. Rozmawiamy o systemach wspomagających bioróżnorodność i uczymy jak szanować wodę. Organizujemy wydarzenia tematyczne: Tydzień Bezpieczeństwa, Tydzień Kaszubski, Tydzień Pamięci, Tydzień z Zarządzaniem Kryzysowym czy też Weekend Otwartych Serc. Z Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej przygotowaliśmy zajęcia nt. cyberprzemocy i uzależnień od nowych technologii, które prowadzi socjolog dr Maciej Dębski. W Centrum Samorządowym odbywają się liczne konkursy i przeglądy w języku kaszubskim oraz polskim. To tutaj wraz z biblioteką organizujemy wręczanie nagród w różnych konkursach plastycznych, a podkreślenia wymaga fakt, że szemudzka społeczność jest bardzo zaangażowana i aktywna. W naszej sali widowiskowej odbyły się ważne jubileusze, takie jak 25-lecie Orkiestry Dętej Gminy Szemud czy też 50-lecie Kaszubskiego Zespołu Regionalnego Koleczkowianie. Odbyły się tu koncerty noworoczne i koncerty na bis, co do zasady z kompletem zajętych miejsc na widowni. Gościmy u nas teatry z ofertą dla dzieci i dorosłych, a także kabarety. Kompleks w Szemudzie w tym roku był gospodarzem gminnego finału WOŚP – graliśmy na dwie sceny. Jako gmina wiejska mamy swoje szkoły w programie Erasmus+ i to u nas odbyło się wielkie podsumowanie efektów całego projektu. Dyrektorzy szkół, bibliotekarze czy strażacy z powiatu wejherowskiego organizują tutaj swoje szkolenia i konferencje. Swoje 20-lecie obchodziło Stowarzyszenie Pomocy Osobom Niepełnosprawnym „Barka”. Pierwsza Gala Stoneman Trtiathlon również odbyła się w Centrum Samorządowym. W zeszłym roku dwudniowe Pomorskie Święto Plonów wraz Kongresem Wsi Pomorskiej odbyło się w Szemudzie m.in. w Centrum Samorządowym. Jesteśmy wdzięczni marszałkowi województwa pomorskiego za zaufanie, jakim nas obdarzył, powierzając organizację tej dwudniowej imprezy. Także przedstawiciele Stowarzyszenia „Pomorskie w Unii Europejskiej” wybrali Centrum Samorządowe jako miejsce spotkania i konferencji, a w ostatnim miesiącu gościliśmy członków Obszaru Metropolitalnego Gdańsk–Gdynia–Sopot. Cieszymy się także, że Uniwersytet Trzeciego Wieku zorganizował wraz z nami Bal Karnawałowy „Śledzik 2024”. Można by jeszcze długo wymieniać. Ta mnogość różnych wydarzeń skierowana do tak wielu osób potwierdza, że Centrum Samorządowe było potrzebne i sprawdza się znakomicie. Planujemy utrzymanie dotychczasowego tempa i cały czas zachęcamy do współpracy zainteresowane instytucje oraz organizacje. 

Jakie gmina przewiduje zapotrzebowanie na salę koncertową? Ile mniej więcej koncertów i innych wydarzeń będzie się tam odbywać rocznie? Czy przy właściwym obłożeniu inwestycja ma szansę się zwrócić w kolejnych latach?
Sala koncertowa to słowo mało pojemne. Jest to wielofunkcyjna sala widowiskowa z wielkimi możliwościami. Scena z widownią na ponad 200 osób z zapleczem i garderobą. W jednej chwili możemy sprawić, że widownia złoży się w ścianę, zmieniając pomieszczenie w salę wystawienniczą czy też bankietową. Salę uzupełnia piękne, obszerne patio, które także pełni różne funkcje. W zasadzie możemy zorganizować w Centrum Samorządowym naprawdę wiele wydarzeń o bardzo zróżnicowanym charakterze i tak naprawdę nie ma w CSS tygodnia bez jakiegoś wydarzenia. Jak nie koncert, to spektakl teatralny, jak nie seans kinowy, to konferencja lub wystawa. Liczby tutaj mówią same za siebie. Przez rok funkcjonowania Centrum już ponad 20 tysięcy osób wzięło udział w różnych wydarzeniach. Jest to wielki sukces i dopiero początek. Mieszkańcy gminy, ale także całego województwa polubili to miejsce, co bardzo nas cieszy. Myślę, że rocznie może tu się odbywać około stu różnych wydarzeń. Budowaliśmy Centrum Samorządowe wraz z salą widowiskową z myślą o mieszkańcach i myślę, że inwestycja już się zwróciła, bo tutaj łączą się wszyscy i działają. Tutaj bije serce samorządu i to jest bezcenne. Naszym celem nie jest przy tym, aby inwestycja się zwróciła, bo to nie jest inwestycja biznesowa. Ta przestrzeń daje możliwość rozwoju i poszukiwania pasji.

Jakie są największe plany inwestycyjne na ten rok i następny? Centrum Samorządowe było poważnym, flagowym projektem. Na czym teraz skupi się gmina? Czy to kolejna duża inwestycja czy raczej takie mniejsze projekty, odpowiadające na bieżące potrzeby mieszkańców, na przykład nowe drogi gminne?
W tym roku nasz budżet opiewa na ponad 170 mln zł, z czego prawie 56 mln zł przeznaczamy na inwestycję. W tej puli jest 30 mln zł dofinansowań. Przypomnę, że to nie jakaś kumulacja na wybory. Tak naprawdę ostatnie lata to pasmo wielkich inwestycji, które pozwalają w Gminie Szemud lepiej żyć i rozwijać się. Jest to efekt wytężonej pracy, bo należy podkreślić, że każdy projekt, który realizujemy w gminie, musi być poprzedzony koncepcją i sporządzeniem dokumentacji, często bardzo skomplikowanej i obszernej, a także wymagającej szeregu uzgodnień. To jest proces, którego z reguły nie widać. Wymaga dużego nakładu czasu oraz pracy i angażuje zespół moich współpracowników. To, co widać finalnie, to czubek góry lodowej.
Przed nami teraz zadanie postawienia aż 6 sal gimnastycznych przyszkolnych oraz rozbudowa szkół w Koleczkowie i Łebieńskiej Hucie. Będziemy budować przedszkole i żłobek. Czeka nas także rozbudowa szkoły w szybko rozwijającym się Bojanie. Przez ostatnie lata wraz z mieszkańcami postawiliśmy na infrastrukturę drogową. Dziesięć lat temu w gminie było 22 km utwardzonych dróg, teraz jest ich ponad 100 km. Będziemy kontynuować ten rozwój i inwestycje w drogi. Zakończyliśmy najważniejsze projekty dojazdu do węzłów Trasy Kaszubskiej S6. Był to wielki wysiłek finansowy, a teraz możemy kontynuować te zadania bliżej mieszkańców. Ważna jest również modernizacja i rozwój komunikacji jako przedsięwzięcie spójne z polityką rozwoju infrastruktury drogowej. Z przejazdów zamkniętych przeszliśmy w tzw. komunikację otwartą. Dalsze działania obejmują między innymi wybudowanie zatok autobusowych. Koszty realizacji planowanych przedsięwzięć są wysokie, ale dobrze się do tego przygotowaliśmy i złożyliśmy kolejne wnioski o środki europejskie.
Będziemy także dalej stawiać na rozwój wodociągów gminnych oraz sieci kanalizacyjnej. Dla celów rozbudowy stworzyliśmy gminną spółkę komunalną (Gminne Przedsiębiorstwo Komunalne Szemud sp. z o.o.). Dzięki spółce pozyskujemy również dofinansowania. Będziemy teraz realizować rozbudowę sieci wodno-kanalizacyjnej za 31 mln zł, z czego dofinansowanie stanowi aż 17,5 mln zł. 

Minął ponad rok od otwarcia trasy kaszubskiej: co się zmieniło dzięki tej inwestycji w gminie? Czy postrzega wójt ją tylko pozytywnie, czy są jakieś minusy?
Gmina Szemud stała się jeszcze bardziej rozpoznawalna i bliższa aglomeracji trójmiejskiej dzięki Trasie Kaszubskiej S6. Dzięki terenom inwestycyjnym i otwartości naszego samorządu powstają silne przedsiębiorstwa dające miejsca pracy i zysk w postaci podatków. Ta inwestycja na ogólnopolską skalę jest dla nas kołem zamachowym dla lokalnej gospodarki. Naszym zadaniem jest pełne wykorzystanie jej potencjału. Bardzo zabiegałem wraz z moimi współpracownikami o to, byśmy mieli dwa węzły i udało się. Możemy szybko i sprawnie przemieszczać się z jednego końca gminy na drugi dzięki węzłom w Szemudzie oraz Koleczkowie. Dodatkowo mamy dwa miejsca obsługi podróżujących zlokalizowane w pobliżu urokliwej miejscowości Kamień. Jest to ważny aspekt komunikacyjny oraz gospodarczy, który otwiera przed inwestorami duże możliwości. Budowa dróg dojazdowych do węzłów trasy S6 oraz gruntowne przeprojektowanie układu komunikacyjnego w miejscowościach Szemud i Koleczkowo tworzą atrakcyjną przestrzeń dla mieszkańców i przedsiębiorców oraz znacznie poprawiają bezpieczeństwo. Trasa Kaszubska stymuluje i naturalnie wymusza podnoszenie standardu życia w Gminie Szemud. Niejednokrotnie zaznaczamy, że czas dojazdu z Szemudu do Gdańska czy Gdyni jest często krótszy niż dojazd w mieście z jednej do drugiej dzielnicy. Oprócz budowy strategicznych dróg, infrastruktury społecznej, samorząd stawia na szeroką dostępność różnych usług dla mieszkańców oraz inwestorów. Dlatego tak ważne jest Szemudzkie Centrum Wspierania Przedsiębiorczości skorelowane z Centrum Samorządowym. 
Z drugiej strony, im większa inwestycja i znaczący jest jej wpływ na życie dużej części społeczności, tym więcej jest czynników, które mogą budzić emocje. Choć minął rok od otwarcia tej inwestycji, na pewno pewną niedogodnością dla części mieszkańców pozostaje zwiększony hałas z S6, pomimo że z zebranych w następstwie pomiarów porealizacyjnych informacji wynika, iż hałas nie przekracza norm. Spotykaliśmy się w tej sprawie niejednokrotnie z Dyrekcją GDDKiA, monitorując zastosowane rozwiązania, mające na celu zmniejszenie uciążliwości z tym związanych. 
W styczniu 2024 w Centrum Samorządowym w Szemudzie została podpisana umowa pomiędzy ZKM Gdynia a firmą Przewozów Autobusowych Gryf, dzięki której ma się polepszyć komunikacja na linii Szemud–Gdynia. Czy są dalsze plany rozwoju infrastruktury autobusowej? Czy jest zapotrzebowanie na takie projekty w gminie?
Jak już wspominałem, komunikacja jest dla nas priorytetem. Rozwijamy od kilku lat infrastrukturę drogową z myślą o rozwoju przejazdów autobusowych. Dlatego w każdym projekcie mamy zatoki autobusowe i budujemy ronda. Ta umowa to początek. W planach mamy stopniowe zwiększanie liczby kursów istniejących linii oraz utworzenie nowych połączeń. Pozwalają na to kolejne środki z KPO. Jesteśmy zdeterminowani, aby to uczynić, bo takie potrzeby są zgłaszane przez mieszkańców. Od rozmów i planów przechodzimy do kolejnych czynów. Oprócz tych dwóch linii, które obsługuje ZKM Gdynia i firma Przewozów Autobusowych Gryf analizujemy też możliwość uruchomienia połączenia na trasie Szemud–Szemudzka Huta–Jeleńska Huta–Kowalewo–Leśno–Kielno–Warzno. Testowaliśmy przejazd i jesteśmy dobrej myśli, że już niedługo uda nam się uruchomić nową linię. 

Co jest najważniejsze z punktu widzenia wójta w dzierżeniu takiej funkcji? Czy ma wójt jakiś przepis na sukces, czyli jak zostać dobrym gospodarzem gminy? Jakie największe wyzwanie stoi przed władzami dla gminy w tym roku? 
Przyjmując obowiązki wójta, można przyjąć różny sposób pełnienia obowiązków. Sam nigdy nie byłem typem zachowawczym, gdyż to po prostu nie leży w mojej naturze. Mnie zawsze napędzało działanie. Może dlatego nigdy nie potrafię usiedzieć na miejscu, kiedy dookoła jest tyle rzeczy do zrobienia. Może to właśnie ten mój specyficzny charakter, ta kaszubska pozytywna zawziętość jest odpowiedzią na to pytanie. Postępuję w zgodzie z własnym sumieniem i przekonaniami i staram się dawać z siebie zawsze jak najwięcej. Lubię i szanuję ciężką pracę, a szczególnie mnie motywuje do działania, kiedy słyszę, że czegoś się nie da zrobić. Ważnym jest przy tym, aby mieć określony cel, wizję, konkretny plan oraz ludzi, dzięki którym można ten plan zrealizować. Takich, którzy zmierzają w tym samym kierunku – zarówno mieszkańców, jak i współpracowników. Proces twórczy jest najczęściej bardzo intensywny i budzi emocje, ale wiemy, że to, co teraz stworzymy, będzie przecież służyło mieszkańcom w przyszłości przez wiele lat. Nigdy nie baliśmy się podejmować odważnych decyzji i to dotąd procentowało. Oczywiście nigdy nie jest tak, żeby wszyscy byli zadowoleni, ale robimy wszystko, aby działać w najlepiej pojętym interesie mieszkańców Gminy Szemud. I to jest ten kierunek, który obraliśmy, i którego się trzymamy. Wyzwań jest tak dużo, że trudno je tu wszystkie wymienić, jednak w związku z budową Trasy Kaszubskiej niewątpliwie największym wyzwaniem pozostanie możliwie jak najlepsze wykorzystanie tej szansy na rozwój gospodarczy i komunikacyjny gminy.