Warto przeczytać: „Tajemnica długowieczności” i „Płeć i mózg”

Książki przygotowywane na rynek czytelniczy przez Wydawnictwa WAB gwarantują odpowiedni poziom publikacji. I tym razem zachęcam Państwa do lektury dwóch pozycji, które ukazały się niedawno. To lektury dla ciekawych siebie i własnych możliwości. 

Marta Zaraska jest autorką znaną z głośnej powieści „Zawieszeni”, której akcja toczy się w kręgach emigracyjnych. Młoda Polka wyjeżdża do Kanady, tam trafia na różne przeciwności losu, tęskni, odczuwa boleśnie właśnie to zawieszenie pomiędzy różnymi światami. W kolejnej publikacji „Mięsoholicy”, książce przetłumaczonej na siedem języków, autorka analizuje 2,5 miliona lat mięsożernej obsesji człowieka. Marta Zaraska jest dziennikarką naukową. W wydawnictwie WAB wydała „Tajemnice długowieczności”. Na okładce książki pojawiają się słowa-klucze: przyjaźń, życzliwość, optymizm. Obłaskawienie tych stanów na własny użytek ma pomóc czytelnikom w osiągnięciu sędziwego wieku. „Tajemnica długowieczności” była już bestsellerem w Kanadzie i Korei Południowej. Co jest niewątpliwą zaletą tej książki? Otóż, ogromna liczba dziennikarskich rozmów i wizyt w pracowniach badawczych, laboratoriach, w których Zaraska szukała odpowiedzi na nurtujące ją pytania: jaka jest zależność między umysłem i ciałem, jak te relacje wpływają na długowieczność i czy mogą one przedłużyć życie, czy samotność nas zabija, dlaczego pomaganie innym wpływa korzystnie na nasze zdrowie? Zadaje też pozornie oczywiste pytanie: czy śmierci można uniknąć? Autorka opisuje działania wielu znakomitych badaczy, którzy precyzyjnie śledzą procesy dotyczące zależności między sposobem myślenia a zdrowiem albo analizują, jak przebiega starzenie się komórek w naszym organizmie. Ciekawym eksperymentem, opisanym w tej książce, były badania wpływu kortyzon na poziom stresu i na naszą spontaniczną życzliwość. To doświadczenie autorka pozwoliła przeprowadzić na sobie. Na kilka uwag podsumowujących Marty Zaraski, wynikających z lektury tej książki, chciałabym zwrócić uwagę. Otóż: „nie ufajcie nikomu, kto mówi, że odkrył sekret długowieczności. Nie marnujcie pieniędzy na genetyczne testy oraz na przechowywanie własnych komórek macierzystych” – pisze Zaraska. Natomiast, jeśli macie takie możliwości – radzi – poznajcie swój zegar epigenetyczny, czyli metylację DNA. Są to testy biochemiczne pozwalające na określenie naszego wieku biologicznego. Na epigenom, oprócz wieku, mogą wpływać takie czynniki jak: pożywienie, stres, traumy, klimat i wychowanie. Warto się nad tym zastanowić. Autorka ostrzega też przed obojętnością na działania wynikające naszego HPA (podwzgórza przysadkowo-nadnerczowego), a więc – sugeruje – nie kłóćmy się między sobą jako kierowcy w ruchu ulicznym. Lepiej dbajmy o mikroby znajdujące się w jelitach, nie przesadzajmy z antybiotykami. Utrzymujmy różnorodne przyjaźnie, przytulajmy się (czasami dosłownie) do naszych wyluzowanych przyjaciół. Ich nastawienie do życia może pomóc nam. Autorka namawia też, żeby zrezygnować z różnych cudownych tabletek. Pisze: „Przestańcie brać multiwitaminę, wpadnijcie na pogawędkę do sąsiadki, to przyniesie więcej korzyści”. A co najważniejsze – warto nadać priorytet swoim związkom uczuciowym i po prostu autentycznie angażować się emocjonalnie. „Unikajcie czterech jeźdźców Apokalipsy: pogardy, krytycyzmu, defensywności i gry na zwłokę” – pisze. 

Naprawdę namawiam do przeczytania „Tajemnic długowieczności” Marty Zaraski. Autorka wysnuwa ważne wnioski z wielu badań i doświadczeń realizowanych w renomowanych laboratoriach na świecie. Zaraska od lat publikuje m.in. w tygodniku „Polityka” i w „The Washington Post” czy „Scientific American”.

Drugą pozycją godna uwagi, też wydaną przez WAB, jest „Płeć i mózg” Daphny Joel i Luby Vikhanski. Jest to opowieść o wielu historiach na temat przekręconych faktów dotyczących ongiś słynnych teorii na temat płci mózgu. Przez lata utrzymywało się przekonanie, że kobieta ma mózg kobiecy, a mężczyzna – męski, kobieta ma charakter kobiecy, a mężczyzna – męski. Autorki twierdzą, że oczywiście istnieją różnice między mozgami kobiecym i męskim, ale że rozbieżności łącza się w mózgu każdej osoby i tworzą unikalną mozaikę. Podobnie jest z mozaiką charakterów. I te unikalne mozaiki, ich kształt, okoliczności powstawania, uwarunkowania genetyczne, różne kategorie mózgu – typowe i rzadkie, zachowania mężczyzn i kobiet w sytuacjach stresowych czy wreszcie sytuacje, w których trzeba sobie radzić z mitami płciowymi albo odpowiadać na pytanie, jakie bywają kombinacje tożsamości płciowych – to wszystko analizują autorki w tej książce, posługując się oczywiście wiedzą biologiczną, psychologiczną i kulturową. To niezwykle ważna w dzisiejszych czasach pozycja wydawnicza, kiedy trwają różnorodne dyskusje na tematy dotyczące tożsamości płciowej człowieka. Bardzo bym chciała, żeby po lekturze tej książki, która ma charakter otwartej rozmowy z czytelnikiem, zapadło Państwu w pamięci na dłużej bardzo ważne zdanie: „Cokolwiek kochasz, cokolwiek robisz, jeśli jest to dobre dla ludzi, jest to dobre i dla ciebie”. A ludzka różnorodność warta jest celebrowania. Również polecam tę książkę, choć wiem, że ta lektura nie będzie wolna od pytań, które sami sobie zadamy.

Alina Kietrys