Polski Nobel w nauce dla gdańszczanina
Profesor Krzysztof Liberek laureatem

Nagroda Fundacji na rzecz Nauki Polskiej to najważniejsze wyróżnienie naukowe w Polsce. W tym roku nagrodę, przyznawaną po raz 32., zdobyło czworo wybitnych uczonych – prof. Krzysztof Liberek z Gdańska, prof. Marcin Stępień z Uniwersytetu Wrocławskiego, prof. Rafał Latała z Uniwersytetu Warszawskiego i prof. Maria Lewicka z UMK w Toruniu. 

Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej są przyznawane za szczególne osiągnięcia i odkrycia naukowe, które przesuwają granice poznania, otwierają nowe naukowe perspektywy i mają wybitny wkład w postęp cywilizacyjny oraz kulturowy.

Prof. Krzysztof Liberek z Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii Uniwersytetu Gdańskiego i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego otrzymał nagrodę w obszarze nauk o życiu i o Ziemi za wykazanie roli białek opiekuńczych w odzyskiwaniu białek z agregatów i zwijaniu ich do aktywnej formy. Białka opiekuńcze są syntetyzowane w komórkach wszystkich znanych organizmów. Są to białka, które m.in. odpowiadają za poprawne zwijanie się innych białek, zarówno w warunkach fizjologicznych, jak i w warunkach stresu. 

„Nagroda Fundacji jest dla mnie dużym i wyjątkowym wyróżnieniem” – mówi prof. Krzysztof Liberek. „We współczesnych naukach eksperymentalnych odkrycia są efektem pracy całego zespołu badawczego. Chciałbym podziękować członkom mojego zespołu za ich wkład w uzyskanie nagrodzonych wyników. Cieszę się z Nagrody Fundacji, tym bardziej że promuje się jakość prowadzonych badań, a nie tylko liczbę opublikowanych prac.”

Prof. Krzysztof Liberek w nowych technikach badawczych z zakresu biochemii i biofizyki wykazał w pięciu pracach opublikowanych w latach 2016-2021 złożoność procesu, w którym białka opiekuńcze doprowadzają do odzyskiwania białek z agregatów białkowych i ich zwijania do aktywnej struktury przestrzennej. Odkrycia prof. Krzysztofa Liberka może przyczynić się do zrozumienia molekularnych mechanizmów leżących u podstaw zaburzeń neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera, dotykająca coraz większą rzeszę ludzi na świecie (w Polsce to już ponad 350 tys. osób) i stanowiąca ogromne wyzwanie medyczne, społeczne i ekonomiczne. 

Prof. Krzysztof Liberek urodził się w 1958 roku w Gdańsku. Studia magisterskie z fizyki ukończył na Politechnice Gdańskiej, a doktorat z biologii molekularnej oraz habilitację z nauk biologicznych uzyskał na Uniwersytecie Gdańskim. W latach 1990–1991 odbył staż na Uniwersytecie Stanu Utah w USA, a w latach 1992–1993 na Uniwersytecie w Genewie. W 2002 roku uzyskał tytuł naukowy profesora. W 2006 roku został członkiem EMBO – organizacji zrzeszającej czołowych naukowców i promującej doskonałość w naukach o życiu w Europie i na świecie. Jest laureatem wielu nagród naukowych.

Nagroda Fundacji na rzecz Nauki Polskiej jest nagrodą indywidualną w wysokości 200 tys. zł. Laureaci są wybierani przez wybitnych przedstawicieli środowiska naukowego. Rada FNP pełni rolę kapituły konkursu i dokonuje wyboru laureatów na podstawie opinii niezależnych ekspertów i recenzentów – głównie z zagranicy – oceniających dorobek kandydatów. 
ak