Nowy bulwar nad Nogatem i komunalne inwestycje

Marek Charzewski – burmistrz Malborka, odpowiada na pytania „Magazynu Pomorskiego”.

Malbork to zamek – symbol miasta, a zamek to turystyka. W tym roku nie było oblężenia Malborka…

Z powodu pandemii w całym kraju odwołano wiele imprez plenerowych. Nie inaczej było w Malborku. Dla bezpieczeństwa turystów i mieszkańców byliśmy zmuszeni odwołać nasze sztandarowe imprezy. Sporą część ruchu turystycznego w naszym mieście stanowią turyści zagraniczni, których w tym roku było niewielu. W sezonie letnim Malbork odwiedzany był przez turystów krajowych, którzy w tym roku rezygnowali z wyjazdów zagranicznych. Obostrzenia na jakiś czas spowodowały, że Muzeum Zamkowe w Malborku było nieczynne dla zwiedzających albo funkcjonowało w ograniczony sposób. Obecnie turyści nie mają dostępu do zwiedzania zamku. Ta niecodzienna sytuacja zdecydowanie odbiła się na poziomie odwiedzin naszego miasta. Liczymy na to, że zły czas szybko minie. I już przygotowujemy się na czasy po koronawirusie.

W tym roku rozpoczęła się długo oczekiwana przebudowa bulwaru nad Nogatem, który odmieni najbliższe otoczenie zamku dla mieszkańców i turystów. Miasto wydało również przewodnik „Ruszaj w drogę na Malbork i Żuławy” przy współpracy z Pomorską Organizacją Turystyczną i Starostwem Powiatowym. Nie brakuje tam pomysłów na zwiedzanie Malborka i okolicy pomimo ograniczeń spowodowanych epidemią.

Pomimo panującej bardzo trudnej sytuacji na świecie podejmuje Pan międzynarodowe działania.

27 listopada 2020 zainaugurowano prace Lokalnej Grupy Urbact. Jest to inicjatywa dofinansowana w ramach projektu pn. „KAIRÓS – Heritage as Urban regeneration”, dofinansowanego z programu URBACT III 2014–2020, którego liderem jest miasto Mula w Hiszpanii, a jednym z partnerów – miasto Malbork.

Celem przedsięwzięcia jest wzmocnienie dziedzictwa kulturowego miast historycznych poprzez opracowanie strategii rozwoju małych i średnich miast europejskich na rzecz integracji i spójności gospodarczej i społecznej oraz zrównoważonego rozwoju. Pozostałymi partnerami projektu są obok Malborka: Belene w Bułgarii, Cesena we Włoszech, Roskilde w Danii, Heraklion w Grecji, Šibenik w Chorwacji oraz Ukmergè z Litwy.

Kairós to Sieć Planowania Działań w ramach programu URBACT, współfinansowana przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego. Sieć koncentruje się na dziedzictwie kulturowym jako motorze zrównoważonego rozwoju i regeneracji miast. W Malborku pracami w ramach projektu zajmują się grupy tematyczne odpowiedzialne za kulturę i czas wolny, gospodarkę, środowisko i klimat oraz integrację społeczną.

W ramach realizacji projektu Lokalna Gupa Urbact, przy wsparciu eksperckim, będzie miała za zadanie opracować Zintegrowany Plan Działania, czyli ramy rozwoju strategicznego w obszarze dziedzictwa kulturowego. Projekt będzie realizowany w latach 2020–2022. Prace te umożliwią również opracowanie strategii rozwoju Malborka na lata 2021–2030+.

Bardzo ważnym zadaniem gminy i miasta jest oświata, a więc przedszkola i szkoły. Jak radzi sobie Malbork w tych warunkach z zupełnie nowymi potrzebami – szczególnie w szkołach? Myślę tu o zabezpieczeniu nauczycieli i uczniów w sprzęt do nauki zdalnej.

Burmistrz Miasta Malborka, jako organ prowadzący, wspiera dyrektorów szkół w zapewnieniu sprzętu do prowadzenia zajęć realizowanych z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość. Miasto aktywnie korzysta z różnych form dofinansowania zakupu sprzętu w ramach zdalnej nauki. Na takie cele pozyskaliśmy 214 999,84 zł w ramach programu „Zdalna Szkoła” i „Zdalna Szkoła+” na zakup tabletów, laptopów z zestawami słuchawkowymi i mobilnym dostępem do internetu dla uczniów i nauczycieli. Użyczyliśmy ten sprzęt przez dyrektorów szkół uczniom i nauczycielom. To niezbędne do realizacji zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość. Dyrektorzy szkół podejmują również działania, by znaleźć środki na zakup wspomnianego sprzętu.

Mieszkania komunalne to problem Malborka nie od dzisiaj. Podobno jeszcze w grudniu mają być oddane komunalne lokale przy ul. Pasteura. Czy w najbliższym czasie pojawią się może jeszcze jakieś inne inwestycje komunalne?

Spodziewamy się, że do końca bieżącego roku zakończy się budowa budynku komunalnego przy ul. Pasteura z 42 lokalami mieszkalnymi. Po dokonaniu czynności formalnych związanych z odbiorem, klucze od mieszkań przekazane zostaną najemcom. Nastąpiło także rozstrzygnięcie oferty na budowę kolejnego budynku mieszkalnego w TBS z 46 mieszkaniami. Zamiarem TBS jest rozpoczęcie inwestycji w nadchodzącym roku. Jesteśmy w stałym kontakcie zarówno z BGK, jak i KZN, szukając możliwości budowy wraz z wymienionymi instytucjami kolejnych budynków mieszkalnych dla oczekujących rodzin. Pod uwagę brane są również instrumenty wsparcia dla remontów pustostanów, a także zasobów będących w złym stanie technicznym.

Czy Malbork jest miastem bezpiecznym? Czy zainstalowane nowe kamery pomagają wystarczająco monitorować miasto?

Statystyki Policji i Straży Miejskiej wskazują, że Malbork jest miastem bezpiecznym. System 28 kamer monitoringu miejskiego jest cały czas modernizowany. Aktualnie zainstalowano nowy cyfrowy DIVAR, stanowiący centrum zgrywania obrazów z kamer. Przystąpiono także do wymiany kamer analogowych na cyfrowe.

Panie Burmistrzu, z zawodu jest Pan nauczycielem biologii, a więc na pewno są Panu bliskie sprawy klimatu i ochrony środowiska. Wiem, że jakość powietrze śledzi w tej chwili w Malborku 6 nowych czujników. Jakie inne jeszcze działania są podejmowane w mieście?

Stan powietrza atmosferycznego w Malborku monitorowany jest w oparciu o stację zlokalizowaną przy ul. Mickiewicza. Stacja ta stanowi jeden z elementów państwowego monitoringu środowiska prowadzonego przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska w Warszawie, a w przypadku Malborka bezpośrednio przez Departament Monitoringu Środowiska – Regionalny Wydział Monitoringu Środowiska w Gdańsku.

W 2020 roku w ramach budżetu obywatelskiego zakupionych zostało 6 czujników powietrza. Urządzenia pomiarowe zostały zainstalowane przy ulicach: Żeromskiego w dz. Śródmieście, Tczewskiej w dz. Kałdowo, Toruńskiej w dz. Piaski, al. Wojska Polskiego w dz. Piaski, Kwiatkowskiego w dz. Osiedle Południe, Kochanowskiego w dz. Wielbark. Własny czujnik posiada również Centrum Edukacji Zawodowej przy ul. Gen. de Gaulle’a.

W Malborku realizowany jest „Plan gospodarki nieskoemisyjnej dla Miasta Malborka” stanowiący część „Planu gospodarki niskoemisyjnej dla Gdańskiego Obszaru Metropolitarnego”. Zakłada on obniżenie zużycia energii finalnej na poziomie 18 884,6 MWh/rok oraz redukcję emisji dwutlenku węgla ekwiwalentnego na poziomie 9 784,1 MgCO2eq/rok. Realizacja działań to szacunkowa redukcja: pyłów PM10 o 36,4%, pyłów PM2,5 o 29,4%, benzo(a)pirenu o 59%, dwutlenku siarki o 16,8% oraz tlenków azotu o 46,9%.

Uczestniczyliśmy także w konkursach realizowanych przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku pod hasłem „Czyste powietrze Pomorza”. Aktualnie realizujemy program rządowy „Czyste powietrze”. Celem tych działań jest wymiana przestarzałych źródeł ciepła na paliwa stałe na instalacje niskoemisyjne bądź też przyłączenie budynków do miejskiej sieci ciepłowniczej, jak również na realizacja instalacji określanych mianem odnawialnych źródeł energii.

Kolejnym działaniem w tym zakresie jest przyjęcie w bieżącym roku „Strategii Rozwoju Elektromobilności dla Miasta Malborka do roku 2035”. Umożliwia ona między innymi: zwiększenie liczby pojazdów nisko- i zeroemisyjnych w Malborku oraz budowę infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych.

Jak wygląda sprawa segregacji śmieci? Czy to kłopot dla malborczan?

Mieszkańcy Malborka coraz lepiej radzą sobie z segregacją śmieci. Zdarzają się wprawdzie odpady problemowe, np. opony czy styropian, jednakże wyraźnie zmniejsza się ilość odpadów zmieszanych na rzecz odpadów zebranych selektywnie.

W Malborku działa Rada Seniorów. W tym roku dwie mieszkanki Malborka otrzymały nagrodę marszałka województwa w akcji „Pomorskie dla seniorów”. W czasie pandemii ludzie starsi potrzebują szczególnego wsparcia. Jakie podejmowane są działania w tym zakresie?

W mieście i powiecie pomoc dla osób starszych i schorowanych koordynuje pani Lidia Kusz, pełniąca funkcję Przewodniczącej Malborskiej Rady Seniorów oraz prezesa powiatowego koła Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych. Realizuje ona wraz z 7 Pomorską Brygadą Obrony Terytorialnej akcję pt. „Trwała Odporność”. Pomagają również w rozwiązywaniu problemów dnia codziennego. Osobom starszym i schorowanych przekazano maseczki, środki higieniczne, a także paczki żywnościowe.

Działalność w zakresie pomocy seniorom rozszerzył także Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. Współpracuje on w szerokim zakresie z malborskim Centrum Wolontariatu, któremu przekazuje informacje napływające od seniorów potrzebujących wsparcia w robieniu niezbędnych zakupów, wyprowadzania zwierząt domowych na spacery, realizacji recept, donoszenia posiłków, a także wynoszenia śmieci. Poza tym MOPS współpracuje z malborskim odziałem Polskiego Czerwonego Krzyża, który na zgłoszenia seniorów będących w trudnej sytuacji i w związku z COVID-19 dostarczało paczki żywnościowe pod drzwi. Do obecnej chwili odebrano łącznie około 900 zgłoszeń.

Aktualnie MOPS nadal uczestniczy we wszystkich działaniach mających wspierać Seniorów. Ośrodek zadeklarował uczestnictwo w programie rządowym „Wspieraj Seniora”.

W tych trudnych dniach i miesiącach na pewno ważną rolę odgrywa Malborskie Centrum Wolontariatu.

Fundacja Grupa Zainteresowania Alternatywnego z siedzibą w Malborku powstała w 2016 roku. Przykładem realizowanych przez Fundację działań jest m.in. prowadzenie Malborskiego Centrum Wolontariatu, którego funkcjonowanie pozwala na integrację i rozwój wszystkich wolontariuszy.

Po ogłoszeniu stanu epidemii w Polsce w marcu 2020 r. fundacja wyszła z inicjatywą pomocy osobom starszym, niepełnosprawnym, młodym rodzicom oraz osobom na kwarantannie. Podpisała też porozumienie z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej oraz Miastem Malbork, dzięki któremu działa na szeroką skalę. W jej ramach mieszkańcy mogą liczyć na pomoc w zakupach, wykupienie leków z apteki, wyprowadzanie zwierząt lub dokonywanie opłat. Inicjatywy podejmowane przez Fundację wspierane są przez Urząd Miasta Malborka i jest to już długoletnia współpraca.

Jakie są najważniejsze osiągnięcia miasta w minionym roku, a czego nie udało się zrobić?

Mijający rok zapisze się w historii świata i naszego miasta jako czas, w którym przyszło nam zmagać się z nieznanymi wcześniej wyzwaniami. Pokonując obiektywne trudności, udało się nam zrealizować większość planowanych zamierzeń. Zdecydowanym sukcesem naszej społeczności jest fakt, że po wielu latach starań rozpoczęliśmy przebudowę bulwarów nad Nogatem. Pozyskaliśmy na ten cel dofinansowanie w wysokości 90% nakładów.

Kolejnym powodem do dumy jest przystąpienie do budowy pierwszego od lat domu komunalnego. Kontynuujemy proces rewitalizacji zaniedbanych budynków komunalnych, a także tych będących własnością wspólnot mieszkaniowych. W ramach tego projektu zagospodarowujemy również część podwórek. Rozstrzygnięto właśnie przetarg na rewitalizację kolejnych obiektów. Oprócz rewitalizacji materialnej program obejmuje także rewitalizację społeczną skierowaną do najbardziej wrażliwych obszarów miasta.

Latem tego roku zakończyliśmy budowę kolektora deszczowego, zrealizowaną w ramach środków pomocowych. Kolektor już funkcjonuje, co rozwiązuje problem wód opadowych w newralgicznych częściach miasta.

Intensywnie też prowadzone są remonty naszych dróg i chodników. Zakończyliśmy remont nawierzchni ul. Dąbrówki. Kolejną inwestycją będzie remont ul. Chrobrego. Na inwestycje te uzyskaliśmy wsparcie ze środków Unii Europejskiej i funduszy rządowych.

Niestety, nie udało się wdrożyć dużego programu budowy kolejnych mieszkań we współpracy z BGK I KZN. Podpisaliśmy wstępne porozumienia i gotowi jesteśmy być partnerem tych instytucji.

Problemem miasta Malborka jest brak terenów inwestycyjnych i rozwojowych, w związku z tym zwróciliśmy się do odpowiednich instytucji o przekazanie miastu części gruntów, które są własnością Skarbu Państwa.

Czego można Panu Burmistrzowi życzyć w 2021 roku?

Życzyć należy zdrowia, realizacji wszystkich zamierzeń, cierpliwości, pogody ducha. A koronawirus i pandemia niech przejdą jak najszybciej do historii.