Kosmos, morze, człowiek i filozofia
Konferencja naukowa w Akademii Pomorskiej w Słupsku

W Akademii Pomorskiej w Słupsku w dniu 13 maja br. odbyła się konferencja pt. „Launch of the Polish Space Rocket”. Konferencję zorganizowały Komitet Nauk Kosmicznych Gdańskiego Oddziału PAN oraz Bałtycki Klaster Morski i Kosmiczny. 

To już kolejne spotkanie naukowców i przedstawicieli biznesu na temat technologii kosmicznych i morskich, statków autonomicznych i morskich dronów, wykorzystania satelitów do monitoringu mórz i oceanów, problematyki prawa i ekonomii, a także filozofii i nauk politycznych badających skutki działalności człowieka w kosmosie i jego relacje z środowiskiem technicznym. W majowej konferencji uczestniczyło około 50 przedstawicieli administracji, biznesu i nauki, w tym młodzi naukowcy zajmujący się technologiami kosmicznymi i badaniami morza. 

Patronat nad konferencją objął prof. Grzegorz Wrochna, prezes Polskiej Agencji Kosmicznej, który omówił szereg aktywności polskich firm zajmujących się różnego typu rozwiązaniami znajdującymi zastosowanie w kosmosie. 
Mamy na koncie szereg udanych projektów i aktywną działalność Polskiego Towarzystwa Rakietowego. W wielu uczelniach działają studenckie koła naukowe, które zajmują się eksploracją kosmosu – jest to liczne grono młodych ludzi, którzy interesują się kosmosem i w rozwoju technologii kosmicznych upatrują swoją przyszłość zawodową – zwrócił uwagę prof. Edmund Wittbordt, przewodniczący Komitetu Nauk Kosmicznych Oddziału PAN w Gdańsku, w panelu otwierającym konferencję. 

„Słupsk wspiera wszelkie inicjatywy, w tym te związane z technologiami kosmicznymi” – mówił Marek Goliński, wiceprezydent Słupska. „Unia Europejska przeznacza znaczne środki na badanie kosmosu i wspieranie firm, które zajmują się rozwojem przemysłu kosmicznego” – podkreślała z kolei dr Magdalena Adamowicz, posłanka do Parlamentu Europejskiego z Pomorza. Prof. Andrzej Urbanek, prorektor Akademii Pomorskiej, zaznaczył, że słupska uczelnia rozwija badania i działalność edukacyjną w wielu dziedzinach. Naukowcy ze Słupska jako podmiot badań wybrali również różne obszary i aspekty związane z wykorzystaniem kosmosu. „Bałtycki Klaster Morski i Kosmiczny zajmuje się transferem wiedzy w obszarze technologii morskich, prawa i ekonomii i skoncentrował się na integracji nauki i biznesu i komercjalizacji tych działań na forum międzynarodowym” – informował Marek Grzybowski w trakcie sesji otwierającej konferencję.

Młodzi naukowcy w kosmosie
Panel młodych naukowców i przedstawicieli startupów zawierał szereg interesujących wystąpień świadczących o tym, że nasi młodzi naukowcy aktywnie uczestniczą w badaniach naukowych związanych z wykorzystaniem kosmosu w przemysłach morskich i badaniach morza, a nawet sięgają dalej. Definicję sztucznej inteligencji (AI) świetnie scharakteryzowała Joanna Muńska (WSAiB), a prawne aspekty bezpieczeństwa zdrowotnego związane z nadawaniem sygnałów satelitarnych omówiła Dorota Michalska-Sieniawska (Wyższa Szkoła Biznesu i Administracji, Pomorskie Centrum Praw Człowieka w Gdańsku). Duże zainteresowanie uczestników wywołała prezentacja wyrosłego na Politechnice Gdańskiej startupu Robotic Association SKALP, a właściwie już młodej dynamicznej firmy zorientowanej na kreowanie innowacji z wykorzystaniem informacji satelitarnych. Mateusz Dyrda zaprezentował nową koncepcję rakietowego urządzenia skanującego do fotogrametrii. „Samodzielnie poruszający się robot w przypadku napotkania przeszkody wystrzeliwuje rakietę z napędem pneumatycznym, która lądując na spadochronie dokonuje z różnych wysokości zdjęcia terenu” – wyjaśniał Mateusz Dyrda, informując, że na potrzeby konferencji przyspieszyli próby demonstracyjne projektu. 
Adam Labuhn (Wyższa Szkoła Biznesu i Administracji w Gdyni) zdał relację z udziału w projekcie Mars Colony Hackathon. Projekt zorganizowały Ambasada Stanów Zjednoczonych oraz Polska Agencja Kosmiczna. Uczestnicy mogli zapoznać się z różnymi pomysłami na zagospodarowanie przez człowieka Czerwonej Planety. Istotą interaktywnego spotkania było to, że konferencja była interaktywna, a jej uczestnicy podczas sesji brainstormingowych mogli puścić wodze fantazji na temat tego, jakie powinny być na Marsie architektura, sztuka czy kultura, jakie prawo powinno obowiązywać ludzi-Marsjan albo jaki powinien być hymn kolonistów Marsa. 

Kosmos w biznesie i nauce
Kolejna sesja słupskiej konferencji skoncentrowała się na biznesie i bezpieczeństwie biznesu z użyciem najnowszych technologii. Agata Sochaczewska z OptiNav zaprezentowała urządzenie do łapania śmieci kosmicznych i odpadków technicznych na statkach kosmicznych. 

O bezpieczeństwie infrastruktury krytycznej w przemyśle kosmicznym mówił dr Zdzisław Długosz (Security and Safety Research Institute), a istotę bezpieczeństwa energetycznego państwa wyjaśnił Krzysztof Szymichowski (Instytut Bezpieczeństwa), który skoncentrował się na dywersyfikacji dostaw ropy naftowej. 

„Bezpieczeństwo położonego portu Hamburg jest przedmiotem nieustannego doskonalenia i znajduje się w centrum uwagi Zarządu Portu Hamburg” – mówił Maciej Brzozowski z Port Hamburg Marketing. W tym celu realizowane są 3 projekty skoncentrowane na cyberbezpieczeństwie. 
Wystąpienia i prezentacje naukowców stanowiły znakomitą kontynuację wystąpień młodych naukowców i przedstawicieli biznesu. W tej części konferencji przystępnie przedstawiony został budżet radiacyjny powierzchni Bałtyku na podstawie danych satelitarnych – opowiadał o nim prof. Tomasz Zapadka z Akademii Pomorskiej w Słupsku. Na bezpieczeństwo kosmiczne i zagrożenie kolizjami z pojazdami autonomicznymi zwrócił z kolei uwagę prof. Andrzej Urbanek z tej samej uczelni. Aspekty prawne, polityki i bezpieczeństwa omówiła prof. Małgorzata Polkowska (Akademia Sztuki Wojennej), a zagadnienie interakcji na styku ląd–morze–przestrzeń wyjaśnił prof. Maciej Nyka (Uniwersytet Gdański). O badaniach zdrowia psychicznego w życiu zawodowym, także kosmonautów, w warunkach stresu omówił prof. Marcin Dornowski z Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku, a aspekty prawne tego zagadnienia wyjaśniła dr Daria Bieńkowska z Pomorskiej Akademii w Słupsku. 

Zagadnienie człowieka w świecie kosmicznym – homo cosmicus – przedstawił prof. Ryszard Kozłowski, którego wystąpienie wywołało żywą dyskusję. Filozoficzne spojrzenie na relację człowieka z maszynami i ich współdziałanie wymyka się dotychczasowym doświadczeniom. „Roboty i obiekty muszą prawnie i finansowo odpowiadać za swoje działania” – mówił prof. Zdzisław Brodecki. 
Interdyscyplinarność i interakcje nauki z biznesem przynoszą efekt w postaci nowej wiedzy i energii do badań nie tylko technicznych, ale także nauk prawnych, medycyny, ekonomii, politologii i nauk społecznych oraz oceanografii i nauk o środowisku. 

Marek Grzybowski