POWRÓT/WSTECZ
Janusz Uklejewski (1925–2011) – nestor polskich artystów fotografików Fotoreporter CAF z poszukiwaniami artystycznymi

 

Autor tej wystawy to znany starszemu pokoleniu dziennikarz, fotoreporter, nestor polskich artystów fotografików. Wśród jego fotograficznych prac wyróżniają się zdjęcia marynistyczne o dużej wartości artystycznej. To one w 1951 roku otworzyły mu drogę do Związku Polskich Artystów Fotografików. W latach sześćdziesiątych otrzymał tytuł Artysty Międzynarodowej Federacji Sztuki Fotograficznej (FIAP). Jego fotogramy morskie wystawiane były przez ZPAF m.in. w Bułgarii, Rumunii, ZSRR, Finlandii, Argentynie i USA. Uczestniczył w wielu konkursach fotografiki prasowej i artystycznej m.in. w wystawach World Press Photo, Interpres Foto oraz Salonie Fotografików Polski Północnej. Plonem uczestnictwa w tych wystawach były zdobyte przez niego liczne nagrody i wyróżnienia. Wielokrotnie jego zdjęcia prezentowane były w Trójmieście na autorskich wystawach. Jedna z największych wystaw indywidualnych odbyła się w Gdyni w 1976 r. Prezentowano tam przeszło 300 zdjęć autora. W 2005 r. w Muzeum Narodowym w Warszawie prezentowano prace Uklejewskiego na wystawie „Początek drogi. Sierpień 1980 – Grudzień 1981”. Zdjęcie ukazujące grupę stoczniowców na rufie statku wybrano na logo ekspozycji.

 

Jest twórcą bezcennych fotografii ilustrujących zrujnowany w 1945 r. Gdańsk. Te zdjęcia były przedmiotem ostatniej indywidualnej wystawy, jeszcze za jego życia, pt. „Gdańsk 1945… Fotografia dokumentalna Janusza Uklejewskiego”, jaka miała miejsce w 2008 roku w Ratuszu Głównego Miasta Gdańska.

 

Popularność swoją zdobył, pracując w latach 1952–1990 w Centralnej Agencji Fotograficznej, był korespondentem na ówczesne województwa: gdańskie, elbląskie i koszalińskie. Na kliszach dokumentował wszystkie wydarzenia, jakie miały wówczas miejsce na Pomorzu. Na jego negatywach były zarejestrowane tak ważne dla tego regionu zdarzenia jak m.in. dramatyczne wydarzenia Grudnia 1970 w Gdyni, strajk w Stoczni Gdańskiej w 1980 roku, wizyta papieża Jana Pawła II w Trójmieście w 1987 roku. Jego zdjęcia ukazywały się w wielu polskich i zagranicznych czasopismach. Śmiało można napisać, że we wszystkich polskich periodykach spotkać można było zdjęcie podpisane: Foto: CAF Janusz Uklejewski.

 

Jest autorem blisko 800 wydanych pocztówek popularyzujących pomorskie miasta, polskie statki, okręty, porty, latarnie morskie, autorem trzech albumów poświęconych polskim jednostkom pływającym: „Błyskawica”, „Dar Pomorza”, „Dar Młodzieży”, albumu fotograficznego „Moja Gdynia” (2011 r.).

 

Pozostawił po sobie bogate archiwum w postaci negatywów, zdjęć wykonanych w latach jego pracy zawodowej. Znaczna część dorobku znajduje się w archiwum fotograficznym CAF/PAP. Jeszcze za swego życia negatywy i zdjęcia przekazał m.in. do Archiwum Państwowe (Gdańsk), Muzeum Miasta Gdyni, Muzeum Marynarki Wojennej (Gdynia), Muzeum Historii Miasta Gdańsk, Archiwum Dokumentacji Mechanicznej (Warszawa). Muzeum II Wojny Światowej (Gdańsk). Spory jego dorobek znajduje się jeszcze w rękach spadkobierców, jego syna Jerzego i córki Bożeny.

 

IMG 2701

Od lewej: Jerzy Uklejewski, Ewa Grunert i Joanna Zielińska.

 

Na wystawie w gdyńskim TYGLU zaprezentowano niezwykle starannie dobrane oryginalne zdjęcia Uklejewskiego wykonane na papierze fotograficznym jeszcze z lat sześćdziesiątych, siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Wizerunek Gdyni został wzbogacony o zdjęcia nagrodzone na wystawach fotograficznych. Większość zdjęć była wcześniej publikowana w prasie, a także prezentowana na innych wystawach indywidualnych lub zbiorowych. Prace utrzymane są przede wszystkim w poetyce reportażowej, wpisywane się w formułę „artystycznego spojrzenia”. Nie brakuje tu zdjęć stanowiących klasyczny przykład fotografii marynistycznej tak bliskiej w twórczości Janusza Uklejewskiego. Na wystawie można też zobaczyć unikatowe, oczywiście czarno-białe zdjęcia z gdyńskich pochodów pierwszomajowych z początku lat pięćdziesiątych. Są tu też ujęcia z powodzeniem mogące znaleźć się na wystawie z okresu realizmu socjalistycznego, jednakże technicznie dopracowane i zachowujące walor dokumentu społecznego. Negatywy z tych pochodów zostały niedawno odnalezione w prywatnym archiwum przez spadkobierców fotograficznego dorobku artysty fotoreportera.

 

Wystawa „W obiektywie Janusza Uklejewskiego” w gdyńskim TYGLU jest dostępna dla zwiedzających do 19 marca. Wstęp jest wolny.

POWRÓT/WSTECZ