Start 17 września
Pokaz najnowszego filmu Filipa Bajona „Kamerdyner”, zakwalifikowanego do Konkursu Głównego, otworzy 43. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych 17 września 2018 roku o godzinie 19.00. Uczestnicy uroczystej inauguracji w Teatrze Muzycznym w Gdyni zobaczą również kilkuminutową animację „Masterclass”, wyprodukowaną przez Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie.
„Kamerdyner” to inspirowane prawdziwymi losami dzieje Polaków, Kaszubów i Niemców zamieszkujących na Pomorzu w okolicach Pucka i Krokowej. Akcja filmu rozpoczyna się w roku 1900, a kończy w 1945. Bajon chciał pokazać historyczne, kulturowe i społeczne wrzenia. Scenariusz do filmu „Kamerdyner” pisali Mirosław Piepka, Michał Pruski i Marek Klat – ongiś gdańscy dziennikarze, dzisiaj twórcy kinowi. Film fabularyzuje historię rodziny von Krockow.
Temat relacji polsko-niemieckich interesował Bajona już kilkakrotnie („Magnat”, „Wizja lokalna 1901”), a teraz dołączył wątek kaszubski. Kaszubski chłopak Mateusz Krol po śmierci matki zostaje przygarnięty przez pruską arystokratkę Gerdę von Krauss. Mateusz dorasta w pałacu w towarzystwie córki von Kraussów, Marity. Między młodymi rodzi się uczucie. Ojcem chrzestnym Mateusza jest kaszubski patriota Bazyli Miotk, który podczas konferencji w Wersalu będzie walczył o Kaszubów w Polsce i zajmie się też budową Gdyni. Wybuch II wojny światowej, czasy ludobójstwa, nienawiści, szczególnie po mordzie w Piaśnicy, relacje okupacyjne – to wszystko zagęszcza akcję filmu, który sięga do historycznych źródeł.Na ekranie zobaczymy m.in. Janusza Gajosa, Sebastiana Fabijańskiego, Mariannę Zydek, Adama Woronowicza, Annę Radwan, Borysa Szyca.
Natomiast film „Masterclass” jest pracą zbiorową wielu reżyserek, powstał na podstawie scenariusza Grażyny Treli pod opieką artystyczną Roberta Sowy. Trwa sześć i pół minuty. W materiałach prasowych do filmu czytamy: „Animacja inspirowana twórczością Romana Polańskiego opowiada o formowaniu się Mistrza. Surrealistyczny obraz z elementami makabrycznego absurdu sytuacyjnego przedstawia metaforyczne zmaganie materii w procesie kształtowania człowieka i twórcy. Materia zsuwa się z okna kamienicy jak bohater filmu Lokator. Paradoksalnie jednak kolejne upadki kształtują ludzką postać, która w końcu wykonuje mistrzowski skok i pewnie ląduje na ziemi. W pełni już uformowana okazuje się Romanem Polańskim.”
Konkurs główny i Inne Spojrzenie 43. Festiwalu
Zakwalifikowano szesnaście fabularnych filmów, które będą walczyć o główne nagrody: Złote Lwy i Srebrne Lwy oraz o pozostałe nagrody regulaminowe i pozaregulaminowe. W Konkursie Inne Spojrzenie, w którym przyznawany jest Złoty Pazur, znalazło się osiem filmów.
Zgodnie z Regulaminem FPFF pierwszych dwanaście filmów do Konkursu Głównego wybrał specjalnie powołany Zespół Selekcyjny, a cztery pozostałe dodał Komitet Organizacyjny wraz z Dyrektorem Festiwalu.
Konkurs główny
1. „7 uczuć”, reżyseria: Marek Koterski (premiera)
Adaś Miauczyński, najważniejszy bohater filmów Koterskiego, wraca do czasów dzieciństwa i stara się je rozpoznać. Chce oswoić 7 najważniejszych uczuć. Beztroski czas dzieciństwa nie był bezproblemowy. Ironia i dowcip gwarantowane. W roli Adasia – Michał Koterski, a w obsadzie m.in. Marcin Dorociński, Katarzyna Figura, Małgorzata Bogdańska, Maria Ciunerlis, Andrzej Chyra, Robert Więckiewicz, Cezary Pazura – cała plejada gwiazd polskiego kina.
2. „Autsajder”, reżyseria: Adam Sikora
Jest zima 1981 roku, początek stanu wojennego. Franek – student malarstwa, obwieszcza, że polityka go nie interesuje i nie będzie się w to mieszał. Ale jak zwykle przypadek stworzy nową sytuację. Zbyt późny powrót do domu od dziewczyny i „spotkanie” z milicją, areszt i ulotki w domu… W roli Franka – Łukasz Sikora.
3. „Dziura w głowie”, reżyseria: Piotr Subbotko (debiut)
Po wielu latach objeżdżania wschodniej Polski z trupą teatralną ze sztuką „Komediant” Bernharda Chudy – aktor, wraca do wsi rodzinnej i w domu zastaje Andrzejka – tajemniczego mężczyznę. Chce za wszelką cenę dowiedzieć się, kim on jest. W roli Chudego – Bartłomiej Topa.
4. „Eter”, reżyseria: Krzysztof Zanussi
Początek XX wieku, lekarz podaje kobiecie śmiertelną dawkę eteru i ucieka. Rzecz się dzieje na obrzeżach Cesarstwa Rosyjskiego. Trafia do twierdzy austriacko-węgierskiej, w której pracuje i nadal podaje eksperymentalne dawki eteru. Manipuluje osobowością swoich pacjentów. W filmie grają m.in. Jacek Poniedziałek, Andrzej Chyra i dawno niewidziana Małgorzata Pritulak.
5. „Jak pies z kotem”, reżyseria: Janusz Kondratiuk
Autobiograficzna, ale ironiczna, pełna humoru wizja rodziny Kondratiuków. Film subtelny, ale i dosłowny, sceny wzruszające przeplatane z realizmem trudnej codzienności z chorym człowiekiem. Słodko-gorzkie relacje – jak pisze krytyka.
6. „Kamerdyner”, reżyseria: Filip Bajon (premiera)
7. „Kler”, reżyseria: Wojciech Smarzowski (premiera)
Trzech księży-przyjaciół spotyka się zawsze w rocznicę zdarzenia, w którym cudem uniknęli śmierci. Każdy z nich osadzony jest w innej kościelnej rzeczywistości, dzielą się swoimi doświadczeniami. Niebawem znowu dziwne zdarzenie połączy ich losy. W rolach głównych: Jacek Braciak, Robert Więckiewicz, Arkadiusz Jakubik, w roli zamożnego biskupa-sybaryty Janusz Gajos.
8. „Krew Boga”, reżyseria: Bartosz Konopka (drugi film, premiera)
Akcja rozgrywa się we wczesnym średniowieczu. Na pogańską wyspę dociera rycerz Willibrord (Krzysztof Pieczyński), który zginąłby, gdyby nie pomoc Bezimiennego (Karol Bernacki). I choć obaj bardzo różnią się w podejściu do religii, wyruszają w najważniejszą wspólną podróż.
9. „Pewnego razu w listopadzie”, reżyseria: Andrzej Jakimowski
Dramat obyczajowy opowiadający historię Marka i jego matki, którzy pozbawieni dachu nad głową, muszą zmienić całe swoje życie. Matka wraz z psem, który wabi się Koleś, trafiają do schroniska dla bezdomnych. W rolach głównych Agata Kulesza i Grzegorz Polkowski.
10. „Twarz”, reżyseria: Małgorzata Szumowska
Film nagrodzony na festiwalu w Berlinie w lutym tego roku Srebrnym Niedźwiedziem.
11. „Wilkołak”, reżyseria: Adrian Panek (drugi film, premiera)
Akcja filmu rozgrywa się w 1945 toku. Dla ośmiorga wyzwolonych z obozu Gross-Rosen dzieci stworzono sierociniec. Próbuje się im przywrócić dzieciństwo, ale w lesie grasują wypuszczone przez esmanów wilczury. One uruchomią obozowy instynkt przetrwania.
12. „Zimna wojna”, reżyseria: Paweł Pawlikowski
Film, który wzbudził dyskusje, był już na ekranach i uważany jest za faworyta tego festiwalu.
13. „Fuga”, reżyseria: Agnieszka Smoczyńska (drugi film)
Alicja nie pamięta przeszłości, nie wie, kim jest. Po dwóch latach od zniknięcia zostaje odnaleziona przez rodzinę, ale nie chce do niej wracać. Dawne życie jest dla niej teraz mniej ważne, nie kojarzy przeszłości: miłości do męża i synka… Teraz jest inna. W rolach głównych Gabriela Muskała i Łukasz Simlat.
14. „Juliusz”, reżyseria: Aleksander Pietrzak (debiut)
Komedia. Tytułowy Juliusz jest nauczycielem plastyki, jego problemem jest wiecznie imprezujący ojciec – artysta malarz. W tej roli Jan Peszek. Po drugim zwale ukochany tatuś musi zmienić styl życia. Autorami scenariusza są Abelard Giza i Kacper Rudziński, czyli gwiazdy dawnego kabaretu Limo.
15. „Ułaskawienie”, reżyseria: Jan Jakub Kolski (premiera)
Jak odzyskać godność po stracie syna? Historia opowiadana przez siedemnastoletnie wnuka Janka nabiera zupełnie nowych odcieni. Bohaterstwo i odwaga rodziców naprawdę znaczą. W rolach głównych Grażyna Błęcka-Kolska, Jan Jankowski i Michał Kaleta.
16. „Zabawa, zabawa”, reżyseria: Kinga Dębska (premiera)
Trzy przeplatające się opowieści o kobietach, które są na różnych etapach uzależnienia alkoholowego. Problemy narastają, rodziny mają kłopoty, a one brną dalej… W rolach głównych Dorota Kolak, Agata Kulesza, Maria Dębska.
Konkurs Inne Spojrzenie
Te filmy to niespodzianki. Warto je obejrzeć, bo mogą być prawdziwym zaskoczeniem. Konkurs Inne Spojrzenie staje się prawdziwym wyzwaniem dla jurorów i widzów.
1. „53 wojny”, reżyseria: Ewa Bukowska (debiut)
2. „Dzień czekolady”, reżyseria: Jacek Piotr Bławut (debiut)
3. „Jeszcze dzień życia”, reżyseria: Damian Nenow, Raúl de la Fuente (debiut)
4. „Moja polska dziewczyna”, reżyseria: Ewa Banaszkiewicz, Mateusz Dymek (debiut)
5. „Monument”, reżyseria: Jagoda Szelc (drugi film)
6. „Nie zostawiaj mnie”, reżyseria: Grzegorz Lewandowski (drugi film, premiera)
7. „Nina”, reżyseria: Olga Chajdas (debiut)
8. „Okna, okna”, reżyseria: Wojciech Solarz (debiut
W trakcie 43. FPFF w Gdyni odbędzie się wiele pokazów towarzyszących,
100 lat Niepodległości
Od Buczkowskiego, Wajdy i Kawalerowicza po Smarzowskiego i Komasę – festiwalowa sekcja „100 Lat Niepodległości” obejmuje kilkanaście filmów, fabularnych i dokumentów. Będzie je można oglądać w Gdyńskim Centrum Filmowym, na Scenie Nowej Teatru Muzycznego oraz w nowo otwartym Konsulacie Kultury w Gdyni. Wybrane tytuły (opatrzone poniżej gwiazdką) zostaną dodatkowo zaprezentowane również w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.
„A jednak Polska. 1918–1921” (1992), reżyseria: Wincenty Ronisz
„Czarny czwartek” (2011), reżyseria: Antoni Krauze
„Człowiek z marmuru” (1977), reżyseria: Andrzej Wajda
„Dreszcze” (1981), reżyseria: Wojciech Marczewski
„Miasto 44” (2014), reżyseria: Jan Komasa*
„Ostatni prom” (1989), reżyseria: Waldemar Krzystek*
„Paderewski. Mistrz tonów i mąż stanu” (2001), reżyseria: Bohdan Rączkowski
„Pianista” (2002), reżyseria: Roman Polański*
„Popiół i diament” (1958), reżyseria: Andrzej Wajda
„Popiełuszko. Wolność jest w nas” (2009), reżyseria: Rafał Wieczyński*
„Szaleńcy. My pierwsza brygada” (1928), reżyseria: Leonard Buczkowski
„Śmierć prezydenta” (1977), reżyseria: Jerzy Kawalerowicz
„Westerplatte” (1967), reżyseria: Stanisław Różewicz*
„Wołyń” (2016), reżyseria: Wojciech Smarzowski
„Wrota Europy” (1999), reżyseria: Jerzy Wójcik. Pokaz specjalny Telewizji Polskiej(zaproszenia)
„Wszystko co najważniejsze” (1992), reżyseria: Robert Gliński*
„Wymarsz” (1988), reżyseria: Wincenty Ronisz
Festiwalowy pokaz filmu „Szaleńcy” z 1928 roku będzie prapremierą filmu zrekonstruowanego cyfrowo przez Filmotekę Narodową – Instytut Audiowizualny w ramach projektu Nitrofilm. Seansowi będzie towarzyszyć muzyka na żywo skomponowana przez Stephena Horne’a, jednego z najsłynniejszych twórców muzyki do filmów niemych. Kompozytor zasiądzie przy fortepianie, a na perkusji towarzyszyć będzie mu Martin Pyne.
W programie sekcji „100 Lat Niepodległości” są również cztery krótkometrażowe filmy w reżyserii Marka Brodzkiego z cyklu „Polska Niepodległa”, będącego drugą odsłoną cyklu edukacyjnego „Historia w ożywionych obrazach" wyprodukowanego przez Wytwórnię Filmów Dokumentalnych i Fabularnych. Są to ekranizacje wybranych dzieł malarskich, przedstawiających wydarzenia oraz postacie związane z dążeniami do odzyskania przez Polskę niepodległości.
„Jan Matejko. Rejtan – Upadek Polski”
„Stanisław Kaczor-Batowski. Wejście Strzelców Józefa Piłsudskiego do Kielc”
„Stanisław Masłowski. Wiosna roku 1905”
„Wojciech Kossak. Emilia Plater w potyczce pod Szawlami”
Filmy z cyklu „Polska Niepodległa” sfinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Wieloletniego „Niepodległa” na lata 2017–2021.
Na większość seansów z sekcji „100 Lat Niepodległości" wstęp będzie wolny. Szczegółowy harmonogram ogłosimy 5 września. Wybranym projekcjom będą towarzyszyć spotkania z twórcami.
Filmy z Gdyni
„Sekcja Filmy z Gdyni jest festiwalowym ukłonem w stronę miasta, które konsekwentnie od lat pracuje na rzecz rozwoju branży filmowej, zwłaszcza w dziedzinie edukacji. Gdynia filmowa to przecież nie tylko doroczny Festiwal, ale również stała, systematyczna działalność Gdyńskiej Szkoły Filmowej, Gdyńskiego Centrum Filmowego czy Gdyńskiego Funduszu Filmowego” – powiedział Leszek Kopeć, dyrektor festiwalu. FPFF.
Gdyńska Szkoła Filmowa zrealizowała film zmontowany ze zdjęć amatorskich o mieście. W roku 2016 z okazji 90. urodzin miasta Gdynia, mieszkańcy podarowali Muzeum Miasta Gdyni blisko 140 godzin materiałów. Były to nieme filmy czarno-białe i kolorowe, zarejestrowane najczęściej na VHS-ach. „Gdynia. Moje miasto” to 40-minutowy film zmontowany przez Jerzego Radosa. Najstarsze zdjęcia Gdyni w tym filmie pochodzą z lat 50. XX wieku, a ostatnie ujęcia z roku 1989. Film stanowi opowieść o życiu miasta, obyczajowości, rodzinnych spacerach.
„Dots” – krótkometrażowy dyplom w Gdyńskiej Szkole Filmowej Eryk Lenartowicz zrealizował w Television and Radio School w Sydney. Młody reżyser urodził się w Australii, a do Polski przyjechał do gimnazjum i liceum. W 2015 roku ukończył GSF. „Dots” to czarna komedia o obsesjach. Inspiracją były „Dżuma” Camusa i filmy Davida Lyncha czy Roy Andersson. „Dots” był prezentowany w Cannes w konkursie Cinéfondation Selection.
„Stany przeszłe” – film w reżyserii Olgi Blumczyńskiej, wyprodukowało Muzeum Emigracji w Gdyni. To historia młodej polskiej emigrantki, która z Manhattanu przeprowadza się na Greenpoint i szuka kontaktu z Polakami różnych pokoleń. Namawia ich do opowieści o emigracji, a tym samym analizuje własną przeszłość w nadziei, że to obłaskawi jej samotność w Nowym Jorku.
Gdyński Fundusz Filmowy był koproducentem dokumentu „Przechyły i wychyły” w reżyserii Ewy Podgórskiej. Ryszard jest niewidomym menedżerem zespołu szantowego. Postanawia z muzykami wziąć udział w koncercie w Sztokholmie, do którego wyruszyli jachtem. Trudne warunki morskiej wyprawy uwydatniają ich charaktery.
W sekcji specjalnej przegląd zatytułowany „Pół wieku po Marcu” (pokazy między 19 a 21 września 2018 w gdyńskim Multikinie) Będzie to próba przypomnienia wydarzeń z 1968 roku w Polsce. Do tego pokazu wytypowano sześć filmów.
„Indeks” Janusza Kijowskiego powstał w połowie lat 70. I stał się „półkownikiem”, czyli filmem zatrzymanym przez cenzurę. Pokazano go dopiero w roku 1981. Studenta Józef Monety (bardzo ciekawa rola Krzysztofa Zalewskiego) chce zmierzyć się z otaczającą go rzeczywistością polityczną.
Pokazane zostaną również „Marcowe migdały” Radosława Piwowarskiego – film będący zbiorowym portretem pokolenia, które niespodziewanie przekona się, czym jest antysemicka nagonka.
Na przeglądzie będzie można obejrzeć także cztery filmy dokumentalne: Marcela Łozińskiego „Siedmiu Żydów z mojej klasy” z roku 1991 o ludziach wypędzonych z Polski, Andrzeja Krakowskiego „Pożegnanie mojego kraju” (2002), słynny już „Dworzec gdański” w reżyserii Marii Zmarz-Kaczanowicz o losach emigrantów, którzy umówili się na spotkanie nad Morzem Śródziemnym, oraz Jonathana Rozenbauma „Happy Jews” – żart z autobiograficznym podtekstem o balu swego ojca w 1968 roku.
Sekcja „Krakowski Festiwal Filmowy na fali”
W tej sekcji znalazły się najlepsze dokumenty i animacje.
„Na 15-lecie Krakowskiej Fundacji Filmowej pokażemy w Gdyni filmy, jakie kochamy najbardziej: z wyrazistymi bohaterami, mocnymi tematami, starannie zrealizowane, uczciwe. Na festiwalu filmów fabularnych przedstawimy różne oblicza współczesnego dokumentu i jedną animowaną perełkę. Nie przeoczcie!” – mówi Krzysztof Gierat, dyrektor Krakowskiego Festiwalu Filmowego.
O rodzinie islamskich fundamentalistów, dżihalistów opowiada film Derki. Reżyser pozyskał zaufanie tej rodziny i spędził z nią dwa lata. Filmował dom i codzienność, jak również walkę z wrogiem. Film „O ojcach i synach” zdobył nagrodę Złoty Róg dla najlepszego reżysera filmu na 58. Międzynarodowym Konkursie Filmów Dokumentalnych w Krakowie.
„Over the Limit” w reżyserii Marty Prus to historia dwudziestoletniej Rosjanki Margarity Mamun, która trenuje gimnastykę artystyczną. Pracują z nią dwie trenerki, przygotowując ją do olimpiady w Rio de Janeiro. Każda z nich jest inna i ma inne metody, inaczej też kontaktuje się z ambitną zawodniczką. Film zdobył Srebrnego Lajkonika na ostatnim festiwalu w Krakowie.
„Miłość bezwarunkową” zrealizował Rafał Łysak. To dokument o relacji między babcią i dwudziestokilkuletnim wnukiem, który jest homoseksualistą. Babcia ma kłopot z akceptacją tego faktu, ale wnuk jest dla niej kimś bardzo ważnym.
„Siostry” Michała Hytrosia to opowieść o siostrach Benedyktynkach, najstarszym żeńskim klasztorze w podkrakowskich Staniątkach. Zakonnice są pogodne, ale i uszczypliwe. Reżyser przygląda się ich codzienności: pracy i modlitwie. Srebrny Smok w krakowskim międzynarodowym konkursie.
I ostatni film w tej sekcji to „III” Marty Pajek, która zdobyła w Krakowie Srebrnego Lajkonika dla reżysera najlepszego filmu animowanego. Relacje damsko-męskie są kolejną częścią animowanego tryptyku tej reżyserki.
Pozostałe niespodzianki warto śledzić na bieżąco na 43. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych, od 17 do 22 września 2018.
(Oprac. AK)