Zderzenie intelektualisty i czynnego polityka kaleczyło go – komentował Maciej Wierzyński (TVN24) – i choć te zderzenia przynosiły mu rozczarowania, pozostał wierny swoim zasadniczym ideom.

– Myślę, że w filmie mieliśmy do czynienia z obrazem, który koncentruje uwagę na jednej czy też kilku twarzach Zdzisława Najdera, natomiast nie jest to pełen obraz – komentuje Wojciech Duda („Przegląd Polityczny”). Uważam, że mamy do czynienia z osobą, która ma wiele twarzy. Należał do pokolenia, które wchodziło w pewną dojrzałość w okolicach Października '56. Bez wątpienia tego pokolenia nie można uchwycić za pomocą prostych schematów interpretacyjnych – stwierdził Wojciech Duda.

Łukasz Bertram, współpracownik Ośrodka „Karta” i redaktor „Kultury Liberalnej”, przedstawił bohatera filmu jako twórcę Polskiego Porozumienia Niepodległościowego – osobę o intelektualnej odwadze formułowania myśli niepopularnych dla wielu stron: były niecenzuralne z punktu widzenia władzy w Polsce, ale były też trudne do zaakceptowania przez kręgi wrogie tej samej władzy.

– Najder uczestniczył w oficjalnym życiu społecznym – mówił Bertram. – Starał się zrobić jak najwięcej w zastanych warunkach. To był intelektualista, który zastanawiał się, co możemy zrobić i jak wejść w luki w systemie, poszerzyć możliwości i przestrzeń wolności, zrobić ile się da w interesie społecznym.

Maciej Wierzyński, w przeszłości szef biura Radia Wolna Europa w Warszawie, a także były szef Polskiej Sekcji Głosu Ameryki w Waszyngtonie, zwrócił uwagę, że wielką misją Najdera w jego działalności politycznej zawsze była próba przesunięcia Polski w kierunku Zachodu. Najder potrafi spojrzeć na Polskę z ponadpartyjnej perspektywy. Był człowiekiem myślącym o Polsce ponad koniunkturami politycznymi. Te koniunktury zostawiły mu na pewno masę sińców, jednak pozostał wierny swoim zasadniczym ideom.

Dla mnie Najder – kontynuował dziennikarz – jest przede wszystkim wielkim pisarzem politycznym, krytykiem literackim. Widzę go jako filozofującego pisarza, nie do końca wychodziły mu działania polityczne – konkludował Wierzyński.

Emisja filmu „Zdzisław Najder. Chciałem zostać lotnikiem” Mieczysława B. Vogta planowana jest w TVP.