Felieton dr Zbigniewa Canowieckiego
Wyzwanie przyszłości pomorskiej ochrony zdrowia
Sytuacja pomorskiej ochrony zdrowia podległej Samorządowi Województwa Pomorskiego jest konsekwencją przyjętej strategii przekształceń i konsolidacji podmiotów leczniczych. Dzięki temu duże jednostki medyczne są w stanie adekwatnie reagować na zmiany rynkowe, co pozwala im na utrzymanie dobrej kondycji finansowej przy jednoczesnym zwiększaniu wolumenu ilościowego i zakresowego udzielanych świadczeń zdrowotnych.
Podmioty lecznicze nie zwalniają tempa w zakupach najnowszej generacji aparatury i sprzętu medycznego oraz w zakresie realizacji inwestycji kubaturowych i modernizacji istniejących obiektów szpitalnych, wykorzystując środki z budżetu wojewódzkiego, krajowego oraz Unii Europejskiej. Szpitale marszałkowskie systematycznie zwiększają swoje możliwości w zakresie operacji i zabiegów robotycznych, których ilość w ostatnim roku potroiła się i wynosi ponad tysiąc. Dotyczy to zabiegów robotami Da Vinci, robotem do zabiegów endoprotezoplastyki stawu kolanowego ROSA oraz robotem do zabiegów wszczepiania endoprotez stawu kolanowego i biodrowego MAKO.
Największym jednak wyzwaniem będzie realizacja wizjonerskiego projektu budowy Interdyscyplinarnego Centrum Medycznego na terenie Szpitala św. Wojciecha w Gdańsku, zapewniającego kompleksową i skoordynowaną opiekę pacjentów, na poziomie podstawowym i specjalistycznym.
W skład Centrum Medycznego wejdą: Centrum Leczenia Chorób Mózgu, Centrum Pediatryczne oraz Wojewódzkie Centrum Onkologiczne. Zgodnie z przyjętymi założeniami inwestycja ta ma umożliwić skrócenie kompleksowej ścieżki diagnostycznej i terapeutycznej, wpłynąć na ograniczenie liczby osób z niepełnosprawnościami powstałymi w wyniku przebytych chorób oraz spowodować optymalizację zasobów kadrowych, lokalowych, sprzętowych i zracjonalizować koszty funkcjonowania systemu ochrony zdrowia w województwie pomorskim.
Idea powołania pierwszego polskiego „Brain Center”, czyli Centrum Chorób Mózgu, pojawiła się w Wojewódzkim Planie Transformacji na lata 2022-2026, który został zatwierdzony przez resort zdrowia. Jak wówczas zapowiadano, neurologia i chirurgia neurologiczna, po onkologii i kardiologii, ma zostać trzecią dziedziną strategiczną w systemie opieki medycznej w Polsce. Niestety, neurologia i neurochirurgia przez lata działały oddzielnie, podobnie jak rehabilitacja w tym zakresie. Wiele chorób neurologicznych to schorzenia wieku podeszłego, a liczba starszych osób i pacjentów geriatrycznych rośnie zastraszająco szybko.
Przyszłością medycyny jest więc zlokalizowanie w jednym obiekcie skoordynowanej diagnostyki i leczenia pacjentów ze stwardnieniem rozsianym, padaczką, chorobą Alzheimera, Parkinsona, migreną, udarem mózgu, chorobami nerwowo-mięśniowymi, guzami mózgu oraz chorobami ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego wymagającymi
leczenia neurochirurgicznego. Dodatkowym atutem jest proponowana lokalizacja umożliwiająca zintegrowane centrum z resztą wielospecjalistycznego szpitala na gdańskiej Zaspie, wyposażonego w nowoczesny sprzęt do diagnostyki i terapii. Wielkimi promotorami takiego centrum, które pozwoliłoby stworzyć wzorzec do naśladowania i powielania w innych regionach naszego kraju są wybitni naukowcy i lekarze: prof. dr n. med. Wojciech Kloc i prof. dr n. med. Jarosław Sławek.
Niezwykle ważnym komponentem planowanego Centrum jest onkologia, ponieważ następuje szybki wzrost zapotrzebowania na świadczenia w tym zakresie, potwierdzonego epidemiologią chorób nowotworowych. Dzięki inwestycjom w nowoczesną diagnostykę onkologiczną, wdrażaniu nowatorskich metod leczenia z roku na rok
wzrasta zainteresowanie licznymi akcjami profilaktycznymi zmierzającymi do wczesnego wykrywania chorób nowotworowych. W wyniku uwolnienia przez NFZ limitów w diagnostyce i leczeniu onkologicznym liczba rozpoznań nowotworów lawinowo wzrasta. Pomimo że istniejące Wojewódzkie Centrum Onkologiczne potroiło liczbę leczonych pacjentów i niemal podwoiło liczbę zatrudnionych tam lekarzy, to nadal trudno jest sprostać oczekiwaniom społeczeństwa w zakresie dostępności. Jedynym rozwiązaniem jest więc utworzenie nowej przestrzeni diagnostyczno-leczniczej.
Nieco inaczej wygląda sytuacja w obszarze pediatrii. Założono, że w Gdańsku powinny powstać dwa ośrodki pediatryczne: pierwszy leczący dzieci w podstawowych zakresach ogólno-pediatrycznych i specjalistycznych, a drugi wysokospecjalistyczny połączony z działalnością naukową i dydaktyczną. Zaplanowano, że podstawowy zakres świadczeń pediatrycznych zlokalizowany będzie w nowo utworzonym Centrum na Zaspie. W tym celu mają być połączone siły i zasoby Spółki Copernicus, która już wpisała się w medyczny pejzaż Pomorza jako placówka pediatryczna z flagowym Centrum Urazowym dla Dzieci, oraz Szpitala Dziecięcego Polanki, który pomimo stałego unowocześniania się powoli przestaje mieścić się w obiektach sprzed ponad 100 lat. Oczywiście Uniwersyteckie Centrum Kliniczne nadal będzie pełnić ponadregionalną funkcję naukowego, wysokospecjalistycznego ośrodka pediatrycznego.
Marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk powierzył zadanie przygotowania i realizacji Interdyscyplinarnego Centrum Medycznego Spółce Copernicus, kierowanej z sukcesami od wielu lat przez prezesa Dariusza Kostrzewę.
W obecnej chwili trwają prace projektowe, również w wariancie prowadzenia działalności medycznej w sytuacjach kryzysowych, jak pandemia czy działania wojenne. Z pewnością nie zabraknie władzom samorządowym determinacji i konsekwencji w działaniach na rzecz budowy tak niezbędnego w naszym województwie Centrum Medycznego.
