Dywersyfikacja energetyczna szansą dla małych gospodarstw, małych portów oraz gmin nadmorskich
Zielona Brama Przywidz – energia dla małych i dużych 

15 marca spotkali się przedstawiciele Grupy Technologicznej ASE, Bałtyckiego Klastra Morskiego i Kosmicznego oraz Miniklastra Energetycznego Zielona Brama. W czasach wysokich cen energii w gronie eksperckim podjęto dyskusję nad osiągnięciem samowystarczalności energetycznej w wymiarze lokalnym. 
„Istotą spotkania jest integracja działań klastrów na rzecz energetyki odnawialnej i produkcji w pełni ekologicznej żywności” – wyjaśnił Marek Grzybowski, prezes zarządu Bałtyckiego Klastra Morskiego i Kosmicznego, znanego na rynku międzynarodowym jako BSSC – Baltic Sea and Space Cluster.
„Chodzi o to, by rozwinąć współpracę w celu utworzenia inteligentnego systemu wytwarzania energii dla małych podmiotów gospodarczych i wykorzystać go skutecznie na własne potrzeby” – podkreślił Grzybowski. W przypadku Klastra Zielona Brama będzie to produkcja rolnicza oraz działalność rekreacyjna i turystyczna. W przypadku małych portów morskich, miast i gmin nadmorskich będzie to zapewnienie zielonej energii na potrzeby portu, mariny, terminala portowego, nadmorskiej miejscowości lub jej części. 
Klaster Zielona Brama nieprzypadkowo gościł przedstawicieli Grupy Technologicznej ASE z Dariuszem Jachowiczem, prezesem zarządu ASE i założycielem firmy na czele. Hasłem wiodącym Grupy Technologicznej ASE jest „Razem tworzymy technologię przyszłości” – gdyż założyciele klastra mocno wierzą w to, że lepiej jest kreować przyszłość, niż się do niej dostosowywać. W to przesłanie doskonale wpisuje się aktywność miniklastra energetycznego działającego w Przywidzu. 

Miniklaster i maksi innowacje
Istotę działania Miniklastra Energetycznego Zielona Brama wyjaśnił dr inż. Piotr Krzyżanowski, jego menedżer i inicjator, wieloletni pracownik Banku Światowego, w którego imieniu prowadził wiele projektów inwestycyjnych, każdy wartości kilkudziesięciu milionów. Krzyżanowski był również jednym z animatorów Union of the Baltic Cities i pierwszym sekretarzem generalnym tej organizacji, jak mało kto zna więc problemy miast regionu Morza Bałtyckiego. 
Piotr Krzyżanowski w czasie prezentacji Klastra omówił wykorzystywanie w Zielonej Bramie różnych form wytwarzania energii, z biogazy, wiatrowej i słonecznej. Uczestnicy spotkania mogli również na żywo poznać działanie pionowej elektrowni wiatrowej zaprojektowanej przez prof. inż. Piotra Doerffera oraz mikro-biogazowni wykonanej przez Metal Expert z Elbląga. Na dachach i w terenie znajdują się panele słoneczne zasilające budynki i zapewniające ciepłą wodę. 

Dywersyfikacja energii 
W projekcie miniklastra energetycznego zaplanowano również wykorzystywanie energii szczytowo pompowej. Dywersyfikacja źródeł energii wywołała potrzebę jej magazynowania. Chodziło o to, żeby w zależności od lokalnego zapotrzebowania magazynować nadwyżki energii uzyskane ze zdecentralizowanych źródeł wytwarzających i zasilających sieć. 
Produkcję energii zapewnia więc sieć paneli słonecznych. Energię zapewniają panele fotowoltaniczne usytuowane przy budynkach i na dachach budynków na terenie Zielonej Bramy o mocy 40 kW. Na zapleczu funkcjonuje mikro-biogazownia rolnicza, zbudowana w sposób modularny, łatwa w transporcie i montażu. 
Kolejnym źródłem energii są średniej wysokości wiatraki o pionowych wirnikach, łatwe i szybkie w montażu, serwisie i transporcie. Jest to trójmodułowy, bezpieczny, cichy i innowacyjny dwuwirnikowy wiatrak o osi pionowej wykonany w Instytucie Maszyn Przepływowych PAN w ramach projektu 3-Pio-Wiat nr POIR.04.01.04-00-031/18 sfinansowany ze środków Unii Europejskiej przeznaczonych na „Inteligentny Rozwój”. Uzupełnieniem systemu jest usytuowane na Politechnice Gdańskiej centrum obliczeniowe monitorujące pracę zestawu wiatraków. 
„Dywersyfikacja źródeł energii pozwala skompensować wahania produkcji energii z paneli fotowoltaicznych oraz energii wiatrowej lub uzupełnić i dopasować do zapotrzebowania na prąd panele fotowoltaiczne” – wyjaśnia dr inż. Krzyżanowski.

Energia dla ryb i warzyw
„Energią tą można zasilać nie tylko budynki gospodarstwa, można ją wykorzystać również do produkcji ekologicznej żywności, a konkretnie akwaponiki” – podkreśla szef Klastra Zielona Brama. Wymusza się obieg azotu, wykorzystując współpracę ryb i roślin, a jednocześnie ograniczając do minimum odpady z układu produkcyjnego.
„Jest to metoda hodowli ryb i uprawy roślin w układzie jednego systemu, w którym odpady wytwarzane przez ryby są wraz z wodą dostarczana w formie składników odżywczych dla roślin” – wyjaśnia dr Krzyżanowski. 
Karma dla ryb może być również produkowana w sposób naturalny. W tym zamkniętym układzie straty wody kształtują się na poziomie 1%. A jak wiemy, słodka woda jest towarem deficytowym. Do działania takiego ekologicznego układu, hodowli ryb i produkcji roślin niezbędna jest energia, a tę zapewnić może cały układ, który funkcjonuje w Zielonej Bramie w Przywidzu i będzie rozbudowywany. Tu istotną rolę ma do spełnienia GreenTech Hub Bałtyckiego Klastra Morskiego i Kosmicznego, którego koordynatorem jest Grupa Technologiczna ASE. 

Silna Grupa „pod wezwaniem” ASE
„W skład Grupy Technologicznej wchodzą biura projektów Biproraf i Projmors, wnosząc wiedzę projektową i techniczną” – tymi słowami przedstawił Grupę Technologiczną ASE prezes Dariusz Jachowicz, opisując ich kompetencje. Do mocnych stron tych firm zalicza on wiedzę inżynierską z obszaru bezpieczeństwa, a w przypadku Projmorsu – długoletnie doświadczenie w projektowaniu budowli i instalacji morskich. Biproraf ma doświadczenie w projektowaniu rozwiązań dla środowisk niebezpiecznych w przemyśle na poziomie eksperckim. Projmors od kilkudziesięciu lat specjalizuje się w projektowaniu portów, stoczni, nabrzeży i falochronów. W swoim portfolio ma również ekspertyzy, orzeczenia, programy inwestycyjne oraz studia w zakresie budownictwa ogólnego, przemysłowego, jak i szeroko pojętej hydrotechniki.
Wyjątkowy potencjał projektowy i wykonawczy mają firmy Eko-Konsult i ELMECH-ASE. Ich flagowym produktem jest wykonywanie magazynów energii „pod klucz” dla klienta przemysłowego. „Wizyta w Przywidzu jest odpowiedzią na zapotrzebowanie dużej grupy obiorców małych i średniej wielkości oraz potrzeb nowych rynków” – wyjaśnia prezes Jachowicz. 

Prąd i wodór 
Potencjał projektowy i produkcyjny Grupy ASE i jej aktywności w budowie systemów produkcji i magazynów zielonej energii omówił szeroko mgr inż. Rafał Frączek, prezes zarządu, Eko-Konsult sp. z o.o., Grupa Technologiczna ASE. Poruszone zostały wszystkie aktywności ASE w obszarze zastosowania energii elektrycznej i wodoru.
„Opracowaliśmy wiele nowatorskich konstrukcji dla gwarantowanego zasilania, konwersji energii, ładowania, nadzoru i zarządzania bateriami akumulatorów oraz poprawy jakości energii” – mówił prezes Frączek. „Obecnie na bazie własnych opracowań wdrażamy rozwiązania systemowe do poprawy jakości energii i zarządzania mocą w zakładach przemysłowych na miarę XXI wieku” – wyliczał prezes, ilustrując swoją wypowiedź prezentacją z licznymi przykładami. 

Siła klastrów i hubów
„W projekcie organizowanym przez BSSC chodzi o wykorzystanie całego potencjału GreenTech Hub w utworzenie kompleksowego rozwiązania o dużym potencjale rozwojowym” – mówił dr Michał Igielski, zajmujący się w Klastrze projektami. 
„Chodzi o wykorzystanie dyfuzji wiedzy ośrodków naukowych, kompetencji naszych projektantów i producentów oraz integrację aktywności członków Klastra BSSC” – dodał dr Zdzisław Długosz, odpowiedzialny za transfer wiedzy. 
W czasie swobodnej dyskusji rozpatrywano konkretne działania mające na celu rozwinięcie wspólnego projektu biznesowego o wysokim potencjale innowacyjności. Przewiduje się, że będzie on skierowany do dużych i małych portów, miast i gmin nadmorskich regionu Morza Bałtyckiego. Zostanie wykorzystany również do budowy świadomości społecznej i upowszechnia wiedzy o korzyściach płynących z wykorzystania zielonej energii i produkcji żywności ekologicznej.