Uroczystości o świcie 1 września przed Pomnikiem Obrońców Wybrzeża na Westerplatte zainicjował przed dwudziestu laty prezydent Gdańska Paweł Adamowicz. W tym roku na Westerplatte spotkali się przedstawiciele władz państwowych z premierem Mateuszem Morawieckim, parlamentarzyści, korpusy dyplomatyczne i wojskowe oraz władze samorządowe – gospodarze uroczystości z prezydent Gdańska Aleksandrą Dulkiewicz. Obecny był również Frans Timmermans – pierwszy wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej.
Uroczystość uświetnili weterani II wojny światowej i ich rodziny, a także poczty sztandarowe, kompania honorowa Marynarki Wojennej i zgodnie z kilkuletnią tradycją harcerze, uczniowie wielu szkół z różnych miast w Polsce, które to szkoły noszą imię Bohaterów Westerplatte albo majora Henryka Sucharskiego. Przypomniano archiwalne zdjęcia z ataku Niemiec hitlerowskich na Polskę w dniu 1 września i moment kapitulacji Westerplatte. Wygłoszono przemówienia.
Aleksandra Dulkiewicz mówiła m.in. o waleczności i honorze żołnierzy z Westerplatte, a także o wszystkich walczących żołnierzach w czasie II wojny światowej i o cywilach, których boleśnie dotknęła i doświadczyła ta wojna. Mówiła również o wydarzeniach z Grudnia ‘70 i z Sierpnia ‘80 w Gdańsku. Zakończyła swoje wystąpienie wyzwaniem: „Nigdy więcej wojny! Żadnej wojny”.
W czasie uroczystości na Westerplatte odczytany został list od Prezydenta RP Andrzeja Dudy, który nawiązywał do tamtych tragicznych wydarzeń w różnych miejscowościach w Polsce i do męstwa żołnierzy z Westerplatte, którzy przez siedem dni odpierali bohatersko huraganowe ataki hitlerowskich wojsk niemieckich. „Te dni to chwała polskiego oręża” – napisał Prezydent. „Wmurowanie kamienia węgielnego pod Muzeum II Wojny Światowej na Westerplatte” – podkreślił prezydent – „jest ważnym zobowiązaniem naszym wobec tych, co zginęli na tej ziemi. To przesłanie pamięci i przestroga. A także przesłanie pokoju i europejskiego pojednania”.
Najważniejszym tematem wystąpienia premiera Mateusza Morawieckiego były również doświadczenia polskiego września 1939 roku.
„To była zbrodnia ludobójstwa” – mówił premier – „na narodzie polskim i polskich obywatelach. Pierwszą ofiarą wojny była wolność i godność człowieka”.
W czasie okrutnej II wojny światowej w ciągu sześciu lat ponad 60 milionów ludzi straciło życie: w walce, w hitlerowskich obozach koncentracyjnych i na różnych frontach na świecie, na których walczyli także Polacy.
O godzinie 4.45 odezwały się w Gdańsku również dwa największe dzwony z wieży kościoła św. Katarzyny. Ich dźwięk rozbrzmiewał przez kwadrans w porannym, spokojnym w 2019 roku mieście.
(AK)