30 lat Konkursu o Nagrody Bursztynowego Mieczyka

10 grudnia w Europejskim Centrum Solidarności odbyła się jubileuszowa gala XXX edycji Konkursu o Nagrody Bursztynowego Mieczyka im. Macieja Płażyńskiego. Wydarzenie zgromadziło ponad czterysta osób związanych ze światem organizacji pozarządowych. Przyznano trzynaście nagród, a wśród laureatów znalazły się NGO z całego Pomorza, w tym m.in. z Sierakowic, Wejherowa, Chojnic, Starogardu Gdańskiego i Tczewa. 

Konkurs o Nagrody Bursztynowego Mieczyka, ustanowiony w 1994 roku przez ówczesnego wojewodę gdańskiego Macieja Płażyńskiego, od lat jest symbolem uznania dla organizacji, które wykazują się wyjątkowym zaangażowaniem w działalność społeczną. To okazja do wyróżnienia i honorowania NGO z województwa pomorskiego, które w sposób szczególny przyczyniają się do rozwoju społeczeństwa obywatelskiego oraz podejmują działania na rzecz dobra wspólnego. Od 2014 roku uroczysta gala organizowana jest w partnerstwie z Europejskim Centrum Solidarności, co podkreśliła Patrycja Medowska, przedstawicielka obiektu podczas oficjalnego otwarcia wydarzenia. 

Tegoroczna jubileuszowa gala przeniosła uczestników w atmosferę lat 90. dzięki telefonicznej rozmowie z przeszłością z Jerzym Boczoniem, prezesem Fundacji RC i pomysłodawcą konkursu, który opowiedział o kulisach projektu i wyzwaniach, z jakimi musiał się zmierzyć. Niektórzy goście również postanowili zaakcentować urodzinowe wydarzenie i przyszli w strojach inspirowanych tamtymi czasami. W tle rozbrzmiewały największe przeboje końca wieku, podczas poczęstunku pojawiły się ciepłe lody z polewą, a zamiast fotobudki był polaroid udostępniony gościom do fotografowania się na ściance z balonami. 

„Dostrzegam, jak bardzo sam konkurs się rozwinął przez te lata, nie tyle jeśli chodzi o jakość działań organizacji, bo te zawsze były na wysokim poziomie, ale bardziej pod kątem podejmowanych inicjatyw i zakresu ich projektów. Marzy mi się, aby tych nagród było jeszcze więcej i abyśmy mogli co roku honorować coraz szersze grono wspaniałych aktywistów” – stwierdził Jerzy Boczoń. 
Zarówno ze sceny, jak i w kulisach wspominano nie tylko o początkach narodzin sektora pozarządowego – przede wszystkim podkreślano, jak ważną rolę odgrywają NGO w związku ze swoją działalnością.

„Państwo, nawet najbardziej sprawne, nie jest w stanie samo ogarnąć wszystkich sfer życia społecznego i tę Wy wypełniacie. Wy macie największe doświadczenie, najlepiej umiecie to robić, ale macie coś więcej. Macie empatię, dzięki której możliwe są Wasze działania. My, urzędnicy, chcemy tę empatię wspierać i na pewno lepiej ją rozumiemy niż 30 lat temu” – zwróciła się do zgromadzonych Beata Rutkiewicz, wojewoda pomorska. 
Marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk przypomniał, że na początku lat 90. Polska zmagała się z bezrobociem, ubóstwem oraz problemami społecznymi, które nie zostały rozwiązane przez poprzedni system. Wtedy zaczęły powstawać organizacje pozarządowe, a zmiany prawne, takie jak 1% podatku i dostęp do funduszy unijnych, wspierały ich rozwój. Mimo tych postępów, problemy społeczne się nawarstwiają i pojawiają nowe. Marszałek zaznaczył, że choć społeczeństwo jest bogatsze, nadal występują ogromne różnice społeczne. Wiele osób potrzebuje nie tylko podstawowych warunków do życia, ale też troski i zauważenia ich problemów. „To, co dla nas jest ważne w obecnym czasie, to jeszcze bardziej dostrzec drugiego człowieka, dostrzec jego problemy. Bardzo Wam za to dziękuję” – powiedział marszałek ze sceny. 

W obliczu rzeczywistości, w jakiej muszą funkcjonować organizacje pozarządowe, nieodzowne jest ich wsparcie przez jednostki samorządu terytorialnego. Deklaracje o zacieśnieniu współpracy oraz jeszcze bliższym włączeniu przedstawicieli trzeciego sektora w prace nad wspólnym programem padły ze strony wojewody Beaty Rutkiewicz.

„Już od pierwszego kwartału chcielibyśmy z Państwem rozpocząć otwarty dialog, rozmowę na temat tego, jak taki program powinien wyglądać w latach następnych. Na czym powinniśmy się skupić? Jak powinniśmy organizować konkursy? Chcemy od Was uzyskać informacje, pewnie momentami również gorzkie słowa, ale wtedy mam nadzieję, że wszyscy tutaj w województwie pomorskim będziemy działali lepiej i sprawniej” – podkreśliła Beata Rutkiewicz.

Wśród gości z ramienia sektora publicznego znaleźli się m.in. Monika Chabior – zastępczyni prezydenta Gdańska ds. rozwoju społecznego i równego traktowania, Mariola Śrubarczyk-Cichowska – wiceprzewodnicząca Rady Miasta Gdyni, Katarzyna Weremko – dyrektorka Departamentu Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej, Leszek Bonna – wicemarszałek województwa pomorskiego, Krzysztof Szerkus – pełnomocnik terenowy Rzecznika Praw Obywatelskich, prezes WFOŚiGW Łukasz Tamkun, wiceprezydent Sopotu Michał Banacki, wójt Gminy Pszczółki Maciej Urbanek oraz Mirosław Kamiński – prezes Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej.

W tegorocznej edycji nominowano aż osiemdziesiąt cztery organizacje, a nagrody zostały przyznane w różnych kategoriach. Laureatami XXX edycji zostali:

✔️Stowarzyszenie na Drodze Ekspresji (Sopot) oraz Stowarzyszenie Przyjazna Dłoń (Gdańsk) – nagrody główne w kategorii pomoc społeczna i usługi socjalne 
✔️ Starogard 2030 (Starogard Gdański) oraz Pomorski Alarm Ekologiczny (Wejherowo) – nagroda główna w kategorii ochrona środowiska i edukacja ekologiczna
✔️ Fundacja Pozytywne Inicjatywy (Gdańsk, Puck, Swarzewo) – nagroda główna w kategorii edukacja
✔️ Stowarzyszenie Turystyczne Kaszuby Północne (Starzyno) – nagroda specjalna Stowarzyszenia Pomorskie w Unii Europejskiej
✔️ Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie Oddział Dębogórze-Kosakowo oraz Stowarzyszenie Trójwiejska (Gdańsk) – nagrody specjalne Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
✔️ Fundacja Horyzonty Sztuki (Gdańsk) – wyróżnienie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego 
✔️ Fundacja Pokolenia (Tczew) - nagroda specjalna Rzecznika Praw Obywatelskich
✔️ Koło Gospodyń Wiejskich w Sierakowicach „Sercem Podszyte” – nagroda specjalna Marszałka Senatu RP
✔️ Fundacja 33 Biskupia (Gdańsk) – nagroda za debiut roku
✔️ Bank Żywności w Chojnicach – nagroda w dziedzinie ekonomii społecznej – Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna.

Podczas Gali wręczono także Bursztynową Różę. To nagroda specjalna przyznawana przez Fundację RC, jedyne imienne wyróżnienie dla najbardziej zasłużonych osób w trzecim sektorze. Nagroda trafiła do rąk Tomasza Kelera, który od 18 lat związany jest z Centrum Inicjatyw Obywatelskich w Słupsku. W trakcie swojej działalności angażował się w inicjatywy mające na celu wspieranie NGO w regionie, rozwój ekonomii społecznej i innowacji społecznych oraz budowanie partnerstw międzysektorowych.

Laureaci zgodnie podkreślali, że wyróżnienia są dla nich ogromnym zaszczytem, ale też motywacją do dalszej pracy na rzecz społeczeństwa i środowiska. W swoich podziękowaniach często odnosili się do zespołów, z którymi na co dzień realizują projekty, oraz do społeczności, które wspierają ich działalność. Podkreślano również znaczenie wsparcia wolontariuszy i partnerów, bez których wiele inicjatyw nie mogłoby zaistnieć. Niektórzy laureaci traktowali nagrodę jako potwierdzenie wartości swoich działań, inni widzieli w niej inspirację do rozwijania nowych projektów.

Wypowiedzi laureatów uwidoczniły również, jak ważna jest rola konkursu jako platformy, która umożliwia dzielenie się dobrymi praktykami, integrację środowiska trzeciego sektora i promocję wartości, jakie niesie działalność organizacji pozarządowych. Nagrody stały się symbolem uznania i docenienia pracy często wykonywanej w cieniu, ale mającej kluczowe znaczenie dla społeczności lokalnych i ogólnospołecznych.
Łukasz Samborski, dyrektor Fundacji RC, podsumował: „To była gala pełna wzruszeń, również z powodu tych połączeń z latami 90. Piękne także były wypowiedzi nagrodzonych, którzy doceniali fakt otrzymania swego rodzaju certyfikatu jakości, jakim jest Mieczyk. Bardzo ważne jest to, że nagrody nie trafiają tylko do organizacji z Trójmiasta, ale również do mniejszych miejscowości naszego regionu. Cieszę się niezmiernie, że co roku tak wiele NGO wytrwale zgłasza się do konkursu i dostaje nominacje. Dla mnie to dowód, że trzeci sektor jest dumny ze swych inicjatyw, a nie czeka, aż ktoś go zauważy”.

Fundatorami Nagród i Partnerami Konkursu są Samorząd Województwa Pomorskiego, Wojewoda Pomorski, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku, Europejskie Centrum Solidarności, Rzecznik Praw Obywatelskich, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Marszałek Senatu RP, Stowarzyszenie „Pomorskie w Unii Europejskiej”, Pomorska Sieć COP, Akumulator Społeczny, Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna. Organizatorem całego konkursu jest Fundacja RC, a współorganizatorem Gali Europejskie Centrum Solidarności.
Patronat medialny nad wydarzeniem objęli: Zawsze Pomorze, „Magazyn Pomorski”, NGO.pl oraz Radio Kaszëbë.

Magda Jabłońska

Fot. Kinga Bujak i Grzegorz Mehring