Port Gdynia od 98 lat jest polskim oknem na świat
Tradycją stało się, że Zarząd Morskiego Portu Gdynia SA w swoje urodziny przygotowuje prezent z myślą o lokalnej społeczności. W tym roku Port Gdynia świętował 98. urodziny, przekazując dwa nowe stanowiska, które zagoszczą na stałe w Centrum Nauki EXPERYMENT. Trzy symulatory Port Master ufundowane w ubiegłym roku cieszą się ogromnym zainteresowaniem gości Centrum – skorzystało z nich prawie 60 000 osób. Dzięki stanowiskom zwiedzający mogą poznać pracę dyspozytora portu, nadzorującego i kierującego ruchem na jego terenie.
Makieta odwzorowująca port to stanowisko, które pojawi się na wystawie „Hydroświat” – wodnej strefie w Centrum Nauki EXPERYMENT. Multisensoryczna makieta portu w realistyczny sposób odwzorowuje baseny portowe oraz statki, pozwalając najmłodszym wykonywać operacje portowe. Modele statków zostały wykonane metodą druku 3D, by jak najwierniej oddać wygląd kontenerowców, tankowców czy promów pasażerskich, wpływających na co dzień do Portu Gdynia.
„Cieszy nas fakt, że przekazane rok temu symulatory spotkały się z tak dużym zainteresowaniem wśród gości odwiedzających Centrum. To innowacyjny sposób promocji zawodów związanych z branżą morską i nadzieja, że w przyszłości branża zyska prawdziwych pasjonatów. Chcemy przybliżyć młodzieży specyfikę działalności portu, zachęcić do wyboru szkół i uczelni o profilu morskim, by w przyszłości swoją karierę zawodową realizowali np. w Porcie Zewnętrznym, który zapewni ok. 700 nowych miejsc pracy” – powiedział Adam Meller, prezes Zarządu Morskiego Portu Gdynia.
„Urodziny to wyjątkowy moment, który świętuje się z przyjaciółmi. Cieszymy się z naszej współpracy z Portem Gdynia, która jest przykładem działań łączących instytucję edukacji nieformalnej z biznesem. Celami statutowymi EXPERYMENTu są między innymi wspieranie działań zmierzających do rozwoju gospodarki opartej na wiedzy, upowszechnianie polskiego dorobku technicznego oraz popularyzacja techniki oraz nowoczesnych technologii. Działamy po to, żeby edukować o przyszłości, także w obszarze dokonywania wyborów przez młodego człowieka” – powiedziała Alicja Harackiewicz, dyrektor Centrum Nauki EXPERYMENT.
Kolejnym prezentem jest stanowisko „Życie w porcie”. To mata edukacyjna 2D, na której dzieci bawią się, jednocześnie realizując codzienne zadania wykonywane w porcie – jeżdżą pociągami, dostarczając kontenery, czy też obsługują załadunek różnych grup produktowych, przeładowywanych w Porcie Gdynia przy użyciu urządzeń portowych. Aby dzieci prawidłowo wykonywały operacje portowe, na dużym ekranie LCD emitowane są filmy z życia portowego, zarówno archiwalne, jak i z kamery online.
Drugim elementem obchodów 98. rocznicy powstania Portu Gdynia jest otwarcie w Muzeum Miasta Gdyni wystawy „Port Gdynia – Sztandarowa Inwestycja Polski Niepodległej”. Wystawa przybliża historię zamkniętą w stu latach portowej codzienności. Ukazuje okres budowy i pierwszych lat funkcjonowania portu, a także kadry z czasów współczesnych. Jest to wyjątkowa okazja, aby obejrzeć fotografie Tadeusza Urbaniaka i porównać zmiany, jakie nastąpiły w Gdyni na przestrzeni lat.
Równolegle z ekspozycją wystawy będzie zaprezentowana unikatowa kolekcja akwarel autorstwa Stefana Szmaja. Zarząd Morskiego Portu Gdynia SA kupił unikatową kolekcję 33 akwarel od rodziny artysty, a następnie przekazał je w depozyt Muzeum Miasta Gdyni, by prace wybitnego artysty mogły dotrzeć do szerokiego grona odbiorców.
Stefan Szmaj był cenionym grafikiem i malarzem związanym z ekspresjonizmem. Po II wojnie światowej artysta zamieszkał w Gdyni, tu też stworzył cykl prac związanych z gdyńskim portem, cennych zarówno pod względem artystycznym, jak i historycznym. Cykl stanowi ważną dokumentację historii gdyńskiego portu oraz jednostek tu wpływających. Decyzja Zarządu Morskiego Portu Gdynia SA o zakupie tej wyjątkowej kolekcji pozwoliła zachować zbiór akwarel autorstwa Stefana Szmaja w formie nierozproszonej.
„Stefan Szmaj w 1935 roku osiedlił się z rodziną w Gdyni i to młode, pełne życia miasto, morze i pierwszy nad nim polski port pokochał, dając temu wyraz w wielu swoich pracach artystycznych- akwarelach, obrazach olejnych, rysunkach i grafikach. Fragment historii portu gdyńskiego uwiecznił zwłaszcza w kilkudziesięciu marynistycznych akwarelach, które są swego rodzaju dokumentem. Nabrzeża i statki przy nich cumujące malował w latach pięćdziesiątych, często w chwilach wolnych od pracy lekarskiej – z okna przychodni dawnego Dalmoru. Dzięki zakupowi przez Zarząd Portu Gdynia prace te jako kolekcja nie zostały rozproszone po świecie i są udostępniane szerokiej publiczności w Muzeum Miasta Gdynia. Cieszy mnie, że dziadek żyje nadal w swych dziełach” – powiedziała Magdalena Patzer, wnuczka Stefana Szmaja.
23 września 1922 r. Sejm podjął ustawę o budowie portu w Gdyni. Była to konsekwencja odzyskania przez Polskę dostępu do morza. W 1920 roku Polska na mocy Traktatu Wersalskiego otrzymała 140 km wybrzeża. Ówczesna blokada polskiego handlu i żeglugi, jaką wprowadziło Wolne Miasto Gdańsk, była jasnym znakiem dla władz naszego kraju, że budowa polskiego, niezależnego portu jest nie tylko potrzebą, ale i koniecznością.
Jak powiedział Eugeniusz Kwiatkowski, budowniczy portu i miasta Gdyni: „Polska bez własnego wybrzeża morskiego i bez własnej floty nie będzie nigdy ani zjednoczona, ani niepodległa, ani samodzielna gospodarczo i politycznie, ani szanowana w wielkiej rodzinie państw i narodów, ani zdolna do zabezpieczenia warunków bytu, pracy postępu i dobrobytu swym obywatelom”.
„Najdogodniejszym miejscem do budowy portu wojennego (jak również w razie potrzeby handlowego) jest Gdynia, a właściwie nizina między Gdynią a Oksywą, położoną w odległości 16 km od Nowego Portu w Gdańsku" – pisał w sprawozdaniu inżynier Tadeusz Wenda, który został wydelegowany na Pomorze, by znaleźć najlepsze miejsce na przyszły polski port, argumentował swój wybór choćby tym, że Gdynia ma korzystne warunki hydrograficzne, jest osłonięta od wiatrów, a niedaleko znajduje się stacja kolejowa.
Tak powstał Port Gdynia, a na jego bazie nowoczesne miasto portowe Gdynia. Od zawsze port – starszy o całe cztery lata od miasta – jest istotą i dumą Gdyni oraz szansą na jej dalszy rozwój. Z portem związana jest gdyńska tradycja i perspektywy na przyszłość.