Kto dostanie, a kto płaci
Podmioty uprawnione do otrzymania minimalnej stawki godzinowej, to osoby wykonujące prace na podstawie umów, o których mowa w art. 734 i art. 750 Kodeksu cywilnego. Są to umowy wykonywane przez przyjmujących zlecenie lub świadczących usługi, czyli osoby fizyczne wykonujące działalność gospodarczą zarejestrowaną w RP albo w państwie niebędącym państwem członkowskim UE lub państwem EOG, niezatrudniające pracowników lub niezawierające umów ze zleceniobiorcami albo – osoby fizyczne niewykonujące działalności gospodarczej. Dotyczy to także zlecenia lub świadczenia usług wykonywanych na rzecz przedsiębiorcy, w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej albo na rzecz innej jednostki organizacyjnej, w ramach prowadzonej przez te podmioty działalności. I to właśnie te podmioty są zobowiązane od 1 tycznia br. do wypłaty minimalnej stawki godzinowej. Dodać jeszcze należy, że jeżeli kilka osób przyjmuje zlecenie lub zobowiązuje się świadczyć usługi wspólnie, 13 zł za godzinę pracy należy się każdej z nich.
Nowe obowiązki
Zapewnienie 13 zł za godzinę to nie wszystko. Dodatkowo nałożono również obowiązek potwierdzania przepracowanych przez zleceniobiorców godzin. Strony określają w umowie sposób potwierdzania liczby godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług. Jeśli tego nie zrobią, zleceniobiorca przedkłada (w formie pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej) informację o liczbie godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług, w terminie poprzedzającym termin wypłaty wynagrodzenia. Natomiast w przypadku, gdy umowa nie została zawarta z zachowaniem formy pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej, zleceniodawca przed rozpoczęciem wykonania zlecenia lub usługi, potwierdza zleceniobiorcy w formie pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej ustalenia co do sposobu potwierdzania liczby godzin wykonania zlecenia lub usługi. Jeśli tego nie zrobi, zleceniobiorca przedkłada w jednej z trzech wyżej wymienionych form, informację o liczbie godzin wykonania pracy, w terminie poprzedzającym termin wypłaty wynagrodzenia. Wyjątek
od powyższego dotyczy skierowania takich osób do wykonania zlecenia lub świadczenia usług na podstawie przepisów ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych. W takim przypadku ewidencję liczby godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług prowadzi pracodawca użytkownik, na rzecz którego jest wykonywane zlecenie lub są świadczone usługi.
Forma pisemna wiąże się ze złożeniem własnoręcznego podpisu na konkretnym dokumencie. Natomiast formą dokumentową będzie np. sms, e-mail, który umożliwi ustalenie osoby składającej oświadczenie i zapoznania się z jego treścią. Z formą elektroniczną, będziemy mieli do czynienia, gdy oświadczenie woli złożone w postaci elektronicznej będzie opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
Kolejny nowy obowiązek dotyczy przechowywania dokumentacji przez przedsiębiorcę albo inną jednostkę organizacyjną, na rzecz której jest wykonywane zlecenie lub usługa. To na tych podmiotach spoczywa obowiązek przechowania dokumentów określających sposób potwierdzania liczby godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług oraz dokumentów potwierdzających liczbę godzin ich wykonania. Dokumenty te należy przechowywać przez trzy lata od dnia, w którym dane wynagrodzenie stało się wymagalne. Podobnie, jak w przypadku prawa do minimalnej stawki godzinowej, jeżeli kilka osób przyjmuje zlecenie lub zobowiązuje się świadczyć usługi wspólnie, potwierdzanie liczby godzin wykonania przez nich zlecenia lub świadczenia usługi, następuje odrębnie w stosunku do każdej z nich.
Wypłata co najmniej raz w miesiącu tylko w pieniądzu
Przepisy ustawy zakładają też szczególną ochronę dotyczącą wypłaty stawki godzinowej. Zleceniobiorca nie może zrzec się prawa do takiego wynagrodzenia ani przenieść prawa do niego na inną osobę. Wypłaty wynagrodzenia wynikającego z minimalnej stawki godzinowej dokonuje się w formie pieniężnej. Natomiast w przypadku umów zawartych na czas dłuższy niż miesiąc, wypłaty wynagrodzenia dokonuje się co najmniej raz w miesiącu.
Wyjątki
Przepisy obowiązujące od początku 2017 r. określają również krąg podmiotów, w stosunku do których nie stosuje się przepisów dotyczących obowiązku wypłaty minimalnej stawki godzinowej. Dotyczy to m.in.: umów zlecenia lub świadczenia usług, jeżeli o miejscu i czasie wykonania pracy decyduje zleceniobiorca i przysługuje mu wyłącznie wynagrodzenie prowizyjne, umów dotyczących usług polegających na sprawowaniu opieki podczas wypoczynków lub wycieczek, umów dotyczących usług opiekuńczych i bytowych, umów o pełnienie funkcji rodziny zastępczej zawodowej, o utworzeniu rodziny zastępczej zawodowej lub rodzinnego domu dziecka, itd.
Kontrola PIP
W związku z nowymi regulacjami, organy Państwowej Inspekcji Pracy zostały umocowane do kontroli realizacji obowiązku wypłaty co najmniej 13 zł za godzinę pracy. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w tym zakresie inspektor pracy jest uprawniony do skierowania wystąpienia lub wydania polecenia. Wypłacenie zleceniobiorcy wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w wysokości niższej, niż obowiązująca wysokość minimalnej stawki godzinowej, zostało zagrożone karą grzywny w wysokości do 30 tys. zł.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r., poz. 1265).