Trwają badania na dwóch gdańskich uczelniach
Szansa na skuteczny polski lek w walce z COVID -19
Naukowcy z Politechniki Gdańskiej razem z naukowcami Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego pracują nad otrzymaniem nowych związków blokujących działanie enzymów odgrywających kluczową rolę w procesie namnażania koronawirusa SARS-CoV-2.
Te badania pozwolą na opracowanie skutecznego, bezpiecznego i taniego polskiego leku eliminującego ciężki przebieg COVID-19. Zespołem badawczym kieruje dr hab. inż. Sebastiana Demkowicza, prof. PG z Katedry Chemii Organicznej na Politechnice Gdańskiej. Celem badań jest otrzymanie nowych, skutecznych inhibitorów enzymu proteazy SARS-CoV-2 Mpro, czyli niskocząsteczkowych związków chemicznych blokujących jej działanie. Enzym ten jest wytwarzany w ludzkich komórkach zainfekowanych koronawirusem. Odgrywa on kluczową rolę w procesie replikacji (namnażania) SARS-CoV-2, który odpowiedzialny jest za pandemię COVID-19.
„Substancje chemiczne klasyfikowane jako inhibitory proteazy są zaliczane do jednych z najnowocześniejszych i niezwykle obiecujących strategii projektowania nowych leków stosowanych w wielu terapiach przeciwwirusowych, w tym w leczeniu COVID-19. Są skutecznym uzupełnieniem szczepień oraz innych działań profilaktycznych” – tłumaczy prof. Sebastian Demkowicz. „Opracowane na ich podstawie leki dają możliwość skuteczniejszego zwalczania infekcji i prowadzą do złagodzenia przebiegu choroby, a co najważniejsze – znacząco zminimalizują ryzyko hospitalizacji i zgonów pacjentów. Naukowcy liczą, że otrzymanie nowych, wysoce aktywnych inhibitorów enzymu proteazy SARS-CoV-2 Mpro pozwoli na opracowanie skutecznego, taniego, polskiego leku, który będzie można stosować doustnie.
W pierwszym etapie badań zespół naukowy pod kierunkiem prof. Demkowicza, wykorzystując komputerowe techniki modelowania molekularnego, zaprojektował struktury związków o najwyższym stopniu dopasowania do miejsca aktywnego proteazy. „Wyselekcjonowaliśmy grupę związków charakteryzujących się najwyższym, teoretycznym potencjałem. Następnie, w wyniku syntezy, opracowaliśmy oryginalne metody otrzymywania osiemnastu nowych związków chemicznych” – mówi prof. Demkowicz.
Zdolność otrzymanych związków do hamowania aktywności proteazy SARS-CoV-2 Mpro została zbadana przy współpracy z zespołem naukowym prof. dr hab. med. Iwony Inkielewicz-Stępniak, kierownika Katedry i Zakładu Patofizjologii Farmaceutycznej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.
„Należy podkreślić, że zaprojektowane związki są bardzo efektywne w hamowaniu proteazy SARS-CoV-2 Mpro w niskich stężeniach, na poziomie mikromolarnym. Jednocześnie charakteryzują się one dużo niższą cytotoksycznością wobec badanych ludzkich linii komórkowych w porównaniu do ebselenu” – mówi prof. Iwona Inkielewicz-Stępniak.
„Może przekładać się to na brak niepożądanych działań ubocznych i wysoki profil bezpieczeństwa stosowania nowego leku” – podkreśla prof. Demkowicz.